د سیاست په ډګرکې د ځوانانو نقش
ولی منگل
سره له دې چې د پاس سرلیک لاندې بحث او لیکنه یوه هراړخیز تحقیق ته اړتیا لري او کېدای شي چې اوږده رساله پرې ولیکل شي، خو زه دغلته یو زغلنده نظر پرې اچوم.
که په نړۍ او یا هم په افغانستان کې د سیاسي جریانو او ګوندونو ، غورځنګونو تاریخ ته وګورو؛ ځوانانو له ټولو مخکې پکې د روڼ اندۍ یا روشنګرۍ له پيل له بهیر نه تر مشروطيت دورې پورې بیا تر ننه پورې ځوانانو په ټولو تحولونو کې ټاکونکی رول لوبولای دی.
ځوانان د یوه ملت لپار د محرکې قوې په مانا دي. ځوانان د ملت جوړونې او د یوه هېواد د غوړیدنې او پرمختګ مټې دي.له ټولو مخکې د ملي مترقي ګوندونو ، هغه ګوندونه چې دانسان د سوکالۍ ، ټولنیز عدالت او سعادت لپاره مبارزه کوي دنده او مسوولیت دی چې په ټولنه کې د مترقي افکارو د تبلیغ او ترویج پر مټ له ټولنې د ورته فکر او اند ځوانان خپلو لیکو ته راجذب کړي. زموږ د آبادۍ ګوند له ټولو مخکې په دې مبارزه کې باید مخکښ او د ابتکار څښتن وي.
خو دا دا مانا هم نه لري ، چې په سیاسي ګوندونو او غورځنګونو کې د پخو او مجربو لارښووونکو رول له سترګووغورځول شي.پاخه لارښوونکي رهبران د هر سیاسي جنبش فکري ـ ذهني تجربوي ځواک دی، او ځوانان د جنبشونو فزیکي ځواک دی. دواړه له یو بل سره تړلي دي.
خو یو څه چې دي هغه دا دي چې ، موږ د خپلې ټولنې په سنتي افکارو کې هم باید غرق نه شو، په کومو کې چې په عمر لویو ته په ځينو مواردو کې د عقل کل د تعظیم سر ټيټيږي.
ځواکمن پوخ سیاسي مشرهغه ځوکمن بری من جنګیالي سرلښکر ته ورته دی چې، د جنګ په ډګر کې سنګرونه داسې چاته سپاري چې نه ماتیږي او بریا لاس ته راوړي.
د روسيې ستر انقلابي پلېخانوف ویلي و چې کله موږ د یوه هېواد هراړخیز پرمختګ ته ګورو او یا وروسته پاتېوالي ته یې نظر اچوو، هرومرو زموږ سترګو ته د دغه ملک مشران سترګو ته دریږي....
زه وایم چې ګوندي ژوند او مبارزه هم داسې ده. هر ګوند چې موږ په هرحالت کې وینو، موږ ته به هرومرو د ګوند مشران سترګو ته ودریږي.
په افغانستان کې ، په اخرو سلو کلونو کې په سیاسي تحولاتو کې د ځوانانو ونده او نقش روښانه و، هغوی د هېواد په سیاسي، اجتماعي، فرهنګي اوښتونونو کې فعاله او رغنده ونده اخیستې ده.
په اوس وخت کې چې ځوانان د افغاني ټولنې اکثریت تشکیلوي؛ د ټولنیزو ، سیاسي او اجتماعي بدلونونو دنده د هغوی پرغاړه ده، او هغوی دي چې باید د هېواد د سوکالې او غوړیدنې په بهیر کې خپل تاریخي ونده او رسالت ترسره کړي.
د افغانستان د آبادۍ ګوند ، چې د تېرملي مترقي غورځنګ لاروی دی ، او په کوم کې چې ځوانانو په سیاسي تحولونو کې له ټولو مخکښ نقش لوبولای دی ، اوس هم دا تاریخي اړتیا رامنځ ته کیږي چې، خپله ونده د تاربخ په دې حساس پړاو کې تر سره کړي . خو له بده مرغه چې د آبادۍ په ګوند کې دا ډول ځواک نه شته او یا کم قوته دی.
د دې لپاره چې په ګوند کې دا اړتیا پوره شي،او ګوند نوی روح او نفس ومومي، او ځوانان د یوې پراخې د مایوسۍ له بحرانه را ووځي ، د ګوند کادرونه او فعالین په ټولنه کې باید هراړخیز سیاسي کار وکړي او له ټولنې له منځه ځوانان د ګوند لیکو ته را جذب کړي ؛ تر څو د ګوند په دننه کې له کښته نه تر پورته پورې په ټولو چارو او امورو کې خپل رول ولوبوي؛ نه داچې یوازې د بیرغ او مشعل وړلو دنده ولري.
د افغانستان د آبادۍ ګوند ته د ځوانانو را جلب او جذب کول، د هر فعال غړي یوه اړینه کاري او ګوندي دنده ده.
څرنګه چې د ګوند په وروستي پلېنوم کې هم په ګوند کې د ځوانولو لپاره ځانګړې پاملرنه د مصوبې په ډول یاده شوې ده. د ګوند هر فعال غړی باید خپل ګوندي دنده او مکلفیت ولري، چې اول یې له خپلې کورنۍ او دوستانو نه را پيل کړي اود ګوند لیکو ته یې راجذب کړي ، او یا کم ترکمه، د خپل ګوند له مرامه یې خبر کړي.او په دې لاره کې ورسره روزنیز کار وکړي.
لنده دا چې که موږ د ګوند هر غړی د خپلې کورنۍ څخه یو نفر د ګوند لیکو ته راجذب کړو، د آبادې ګوند به هم ځوان وي او هم ژوندۍ او هم به راتلونکې کې بریا زموږ په برخه وي.
دا چې ځوانان د سبا ورځې رهبران دي، یو مسلم حقیقت دی . نو د دې لپاره چې سبا ورځ موږ د آبادۍ په ګوند کې ښه لارښودان ولرو ، کوم چې وکولای شي په سياسي چارو او تحولاتو کې رغنده او مدبرانه اعمال، پرېکړې ، رهبري او اقدامونو وکړي، په کارده چې هغوی له پراخې تجربې نه برخمن شي، او پراخ او غني تجارب د کار په نتیجه کې ترسره کېدای شي.
دلته باید لازمه پاملرنه وشي چې تجربه يوازې کفایت نه کوي، پراخه هراړخیزه مطالعه ، نړیلید او سیاسي سواد د نن ورځې کادر د سبا ورځې لارښود لپاره له هر څه اړین دی.
د دې لپاره لازمه ده چې په ګوند کې د ننه ځوانو غړو ته روزنیز لکچرونه او سیمینارونه په لار واچول شي، تر څو د ګوند هر ځوان غړی د خپل هېواد له تاریخ ، د سیاسي پوهې، نړیوال سیاسي او اقتصادي جوړښت، نړیوالو اړیکو او سیمه ایز وضعیت نه خبر وي. ځکه چې، موږ د نړۍ او افغانستان په سیاسي تاریخ کې داسې اوښتونونه ولیدل، سره له دې چې هغه مترقي ، انسان دوستانه او ټولنیرعدالت غوښتونکي وو، اود انسان د سعادت او نېکمرغې لپاره ترسره شوي وو، خو د کمې سیاسي ، فکري او ذهني تجربو له کبله په بې رحمۍ سره د تورو مرتجع قوتونو له خوا ځپل شوي دي.
خو نن خوشبختانه یو څه چې د یادولو وړ دي ، هغه دا دی چې، دتېرو ځوانو سیاسي غورځنګونو او نننیو سیاسي ګوندونو ټولیزه سیاسي بیداري نړیلید او سیاسي سواد، پرتلنه د مقایسې وړ نه ده. ننني ځوان سیاسي نسل، د تخنیکي انقلاب ، اینترنت ، غږیزې او انځوریزې رسنیو چې نړۍ یې په یوه ښارګوټي بدله کړې ده ، خواره آګاه او روڼ انده دی.
له بله اړخه زموږ هېواد چې څلوېښت کاله د استعماري او تپل شویو جنګ جګړو او نظامي مداخلو ډګردی، او هېواد مو اوس د یوې خونړۍ مرحلې نه تېریږي ، چیرته چې د بداینې او مادیاتو لپاره انسانان له ټولو انساني ارزښتونو نه تبریږي او معنویات تر پښو لاندې کیږي ، ځوانان هم له دغه بحران سره لاس او ګرېوان دي . خو تاریخ ګواهي ورکوي چې، روڼ اندي ترقي پلوه ځوانان به له دغه ناورین څخه راووځي او هغوی به د یوه مترقي خلاصون بخښونکي غورځنګ جنده ورپوي او مشعل به یې روښانه کړي.
د افغانستان د آبادې ګوند باید د دا ډول ځوانانو لپاره یو ښوونکی او روح بخښونکی ګوند وي !
بامداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۱۹ـ ۰۸۱۱
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2019
مرگی که زنده گی را جاودانه ساخت
انجنیر حفیظ الله حازم
این پنج، شش دهه میشود که هیچ نامی و هیچکسی در جهان به اندازه ارنستو چه گوارا قلب میلیارد ها انسان کره ما را تسخیر کرده باشد و درنوردیده باشد. در مورد حیات، کارنامه ها و مرگ چه گوارا پنج دهه است که میگویند، مینویسند و تحقیق میکنند و هنوز کارنامه های ناتمام انسانی او تمام نگردیده.
من هم در جمع علاقمندان و مریدان چه گوارا از سالهاست با نام این مرد اسطوره ای آشنایی دارم. در موردش شنیده ام، خوانده ام، فلم تماشا کرده ام و اکثرآ هم در موردش فکر کرده ام و باورمند گشته ام که انسان اگر خواسته باشد میتواند به نیروی غیر قابل تصور تبدیل شود، کار و کارنامه هایی داشته باشد که بزرگتر از نیروی جسمی و فکری اش باشد، خلاقیت و ابتکاراتی از خود بروز بدهد که به دیگران الگو و سمبول باشد.
چه گوارا مردی که برای رفاه انسان ها، نبودن فقر در جهان، آزادی همه بشریت از یوغ هر نوع نابرابری های اجتماعی، در طول حیاتش با سخاوت و ساده گی مبارزه کرد، سمبول آزاده گی دو قرن اخیر زمین گردید، میلیاردها جوان در سراسر جهان پیراهن هایی که آذین شده باعکس چه گوارا را به تن کردند و نامش در هر ده و قریه جهان شنیده شد و تا امروز بشریت بنامش فخر میکند.
منظور از نوشتار امروزم در حقیقت یادهانی دو موضوع است. اول میخواهم در مورد کتابی که من تازه در مورد چه گوارا خواندم (رفیق) زنده گی و مرگ ارنستو چه گوارا نوشته خورخه کاستانیدا که توسط بیژن اشتری ترجمه گردیده است، میخواهم اندکی روی این کتاب بحث کنم و موضوع دومی چگونگی مرگ چه گوارا و اسطوره شدنش چیزی سیاه بکنم.
کتاب رفیق را که در ۶۸۸ صفحه با قطع و صحافت زیبا انتشار یافته میتوان بهترین منبع و ماخذ در مورد چه گوارا دانست، کتاب اکثرآ از دهن شاهدان عینی بحث میکند و استنادش بالای مدارک، شواهد، واقعیت ها و چشمدید هاست. البته که سبک نوشتاری و ادبیات بالا بلند نویسنده به زیبایی و اهمیت کتاب افزوده است.
در کتاب رفیق طوریکه گفته آمد اتکا بالای شواهد و منابع قابل اعتبار گردیده است و زنده گی این نوجوان ارجنتاینی را از آوان جوانی زیر ذره بین گرفته و با او یکجا بزرگ شده و رشد کرده. اکثرآ درین کتاب متن هایی از یادداشت هایی روزانه چه گوارا به نشر رسیده که خواننده را در ژرفای حیات روزمره این الگوی نسل ها قرار میدهد.
بزرگترین خصلت اخلاقی چه گوارا ساده بودن و همرنگ جماعت بودن اوست، او با همرزمانش فرقی نداشت، با سربازانش یکجا غذا می خورد و در یک کاغوش می خوابید و با آنها یکجا فکر می کرد.
زمانی هم که در کوبا وزیر شد مثل مامور پایین رتبه وزارتش کمترین معاش را گرفت و روزانه ۱۴ تا ۱۶ ساعت در دفتر میماند و کار میکرد.
او از سجایای اخلاقی منحصر به فرد برخوردار بود، ساده پوشیدن، استقامت در کار، مصصم بودن در اراده و صداقت و راستی که در خونش عجین شده بود از او مرد قرنها ساخت و نامش در تاریخ بشریت مانده گار شد.
هر چه در مورد حیات چه گوارا، کار و پیکارش، مبارزات سخت و بی امانش بگوییم و بنویسیم هنوز قطره ای ازداشته های دریایی این اسطوره را بیان نکرده ایم.
مرگ بزرگ مردانی چون چه گوارا هم مرگ جاودانه و مانده گار و منحصر به فرد است. مرگ چه گوارا به زنده گی اش معنا داد، و شاید هم اگر او کشته نمی شد تصویر وی بر روی میلیارد ها تی شرت و پوستر در دهه های بعدی نمایان نمی گشت.
او اگر جان سالم از مهلکه بولیویا به در میبرد، بی شک باز هم میتوانست خدمات بیشتری به آرمان های اعتقادی اش بکند، اما در این صورت، این افسانه انقلابی و ایثار گری که وی مظهر و نمادش بود، هرگز این چنین پر آوازه و فراگیر نمی شد.مرگ برای چه گوارا پایان یک دوره کاری نبود. مرگ برای وی فقط یک حادثه محتمل و شاید خوشایند، بلکه نشانگر یک آغاذ نا گزیر و اجتناب نا پذیر بود، آغاز یک مسیر تازه برای سفر کردن و آغاذ یک زنده گی تازه.
هیچ زنده گی دیگری هرگز نمی توانست روح زمانه خویش را این چنین به چنگ آورد که زنده گی چه گوارا به چنگ آورد، و هیچ لحظه ی تاریخی دیگری هرگز نمی توانست این چنین منعکس شود که در سیمای او منعکس شد.
چه گوارا با تلاش های فردی اش، آرمانشهر سیاسی و اجتماعی ای که وی برای آینده تصورش را داشت پیوند زد.
بامداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۱۹ـ ۰۸۱۱
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2019
پیام شورای مرکزی حزب آبادی افغانستان عنوانی مردم افغانستان !
کابل ، مورخ ۳ عقرب ۱۳۹۸ خورشیدی
هموطنان سربلند و آزاده افغانستان !
حزب آبادی افغانستان نسبت به وضعیت بحرانی و جنگ ناشی از مداخلات علنی خارجی و بیشرمانه نیروهای ضد ترقی و انکشاف که برضد مناسبات دوستانه میان مردمان منطقه و جهان می باشد ، اظهار نارضایتی و تشویش می نماید.
ادامه جنگ وخونریزی درکشورما نه تنها موانع جدی درمقابل پیشرفت وترقی کشور ما به میان آورده بلکه خسارات هنگفت مالی و تلفات جانی غیرقابل تحمل را به مردم و کشورما تحمیل نموده است .
جنگ وخونریزی چهار دهه فرصت های زیادی را برای ترقی و تکامل وساختمان یک افغانستان مترقی آباد وسربلند را ازما گرفته است .
هم اکنون دورنمای صلح و آرامش غیرقابل تصور برای اکثریت مردم ما میباشد و شرایط زنده گی هرروز دراین سرزمین دشوارمیگردد . فقر ، بیکاری ، بی اعتمادی ، ترور و وحشت، قاچاق و زرع مواد مخدر وفساد اداری واقعیت های زنده گی مردم ما میباشد.
جان ، مال و شرایط زنده گی هر فرد خانواده های افغان مورد تهدید وفشارهای رنگارنگ قرارگرفته است.
نهادهای حکومتی و ادارات دولتی ازعهده حل وظایف خود بدرستی برآمده نمی توانند. فساد اداری گسترده وهمگانی میباشد وعامل مهم در دوری وبی اعتمادی مردم نسبت به حکومت و زمامداران کشورگردیده است . ما درحالیکه ازپلان های عام المنفعه دولت درامرآبادانی کشور حمایت می کنیم، نمی توانیم ازدست رفتن امکانات و شرایط که برای رشد ، ترقی و پیشرفت کشور میسرگردیده و یا هم اکنون موجود است وبه اثر بی کفایتی ها سومدیریت وفساد اداری عملی نگردیده است بی توجه باشیم . بدینوسیله به زمامداران ومسوولین حکومتی خاطر نشان می نماییم که حکومتداری خوب ، تقویه نهاد های دولتی و حافظ حقوق مردم توجه به خواست و نیازمندی های مردم ، عامل اساسی درتامین صلح و قطع مداخلات بیگانه ومهار نمودن اعمال تروریستی و دهشت افگنانه است .
حزب آبادی افغانستان از فعالیت های حماسه آفرین نیروهای مسلح کشور اعم از اردوی ملی ، پولیس ملی و قطعات رزمنده امنیت ملی حمایت نموده ، و به آنها نسبت به جان فشانی وقهرمانی های که دردفاع از منافع ملی کشور وسرکوب قاطعانه دشمنان صلح و آرامش مردم افغانستان می نمایند، اظهار سپاس وامتنان نموده ۷ و به آنها شادباش می گوید.
حزب آبادی افغانستان آرزومند حل مسالمت آمیز معضلات موجود درکشورمیباشد و معتقد است که راه حل نهایی مشکلات و معضلات موجود گفت وگو و تفاهم بین الافغانی میباشد که بین طرفین داخلی جنگ ( طالب وحکومت ) صورت گیرد . درنهایت به قطع جنگ وخونریزی دسترسی پیدا گردد .
به منظور تامین صلح واقعی و سراسری و بوجود آمدن دولت ملی که تحت الحمایه نظامی هیچ دولت خارجی نباشد باید زمینه بیرون شدن نیروهای نظامی خارجی و خاتمه حضورآن ها از افغانستان ؛ و مصالحه با عناصرو گروه های مخالف ژریم موجود کشورمساعد گردد. عوامل بحران و زمینه ها برای خصومت و دشمنی های بعدی ازمیان برداشته شود و زمینه های لازم ادغام نیروهای مسلح مخالف درجامعه و نیروهای دولتی بوجود آید تا آنها به مثابه شهروندان کشوربا حقوق مساوی در زنده گی وجامعه سهیم گردند.
حزب آبادی افغانستان خواهان آنست تا درهرنوع مذاکرات و تفاهمات، منافع ملی مردم وحقوق شهروندی محفوظ باشد و به مواد دموکراتیک و حقوق اساسی اتباع کشور درقانون اساسی موجود است، احترام گذاشته شود.
ما آرزو داریم تا نتایج نهایی انتخابات ۶ میزان ریاست جمهوری برمبنای واقعیت های موجود و آرای پاک مردم محاسبه ، وهرچه زود تر اعلان گردد تا تشویش ونا امیدی های موجود مرفوع گردد.
حزب آبادی افغانستان تجمع وتشکل مردم را در دفاع از منافع علیای کشور ، همبسته گی وبرادری همه اقوام ومذاهب درکشور را خواهان است ومبارزه علیه نفاق افگنان وآنانیکه به خصومت های قومی ومذهبی درکشور دامن میزنند، جز از پروگرام های کاری خود قرار داده وآنرا عملی می کند .
حزب آبادی افغانستان یکبار دیگر تجدید پیمان نموده و به مردم شرافتمند و پرغرور افغانستان تعهد می سپارد که درراه دفاع ازمنافع علیای مردم ، تامین حقوق و آزادی های اساسی آنها ، واعمار یک افغانستان آباد ، آزاد وسربلند ازهیچ نوع سعی و تلاش و خودگذری وجان فشانی دریغ نخواهد کرد.
زنده باد افغانستان !
زنده باد حزب آبادی افغانستان !
بامداد ـ زنده گی سازمانی ـ ۳/ ۱۹ـ ۰۳۱۱
Copyright ©bamdaad 2019
به احزاب وسازمانهای ملی، دموکرات وترقی خواه افغانستان !
هموطنان ترقیخواه میهن :
اجلاس شورای مرکزی حزب آبادی افغانستان درحالی دایر گردید که دورنمای صلح و امنیت درکشوردرهاله ازتوهمات وناامیدی ها محصوراست ، احزاب دموکرات ترقی خواه وشخصیت های مطرح سیاسی با تجارب و داشتن سابقه افتخارات خدمت به مردم درمسایل مهم ملی و بین المللی، با وجود وحدت نظرعملکرد واحد ندارند وا ز یک کارشیوه که درجامعه به مثابه یک نیروی واحد رزمنده وتاثیر گذار، تبارز نمایند استفاده نمی کنند.
حزب آبادی افغانستان موجودیت بحران عمیق اجتماعی موجود درکشور و طور اخص وجود نا امنی های متداوم را ناشی ازمداخلات خارجی عوامل مختلف اجتماعی ـ اقتصادی تاریخی وشرایط جیوپولیتک کشور دانسته وبقا و دوام آنرا درعدم موجودیت وحدت نیروهای ملی، دموکراتیک وترقی خواه کشور وعدم موجودیت یک حزب متحد رزمنده و سراسری که دربرگیرنده اکثریت قاطع این نیروها باشد میداند.
حزب آبادی افغانستان وحدت نیروهای ملی، دموکراتیک ترقی خواه را یکی از اصول بنیادی سیاست جاری خود دانسته و دراین راه باقاطعیت ، استوار وآگاهانه گام بر میدارد و دست وحدت ودوستی وبرادری را صمیمانه بسوی همه نیروهای سیاسی وطندوست وترقی خواه پیش می کند .
حزب آبادی به تمام اعضای خود هدایت میدهد تا از هرنوع اعمال که باعث سو تفاهم ومانع نزدیکی وصمیمیت میان این متحدین طبیعی ونیروهای اصیل وطندوست افغانستان گردد خود داری نموده و ازهمه وسایل و امکانات که باعث نزدیکی صمیمیت میان اعضا وسازمان های متذکره گردد گام بردارند.
اجلاس شورای مرکزی، اتحاد وهمبسته گی نیروهای دموکرات ترقی خواه کشور و اتحاد عمل آن را به مثابه یک اصل و وظیفه مبرم و تاخیرناپذیر خود دانسته و دراین مورد تجدید پیمان نموده وبه همه اعضا ، هواخوان ، دوستان ومردم شریف افغانستان اطمینان میدهد که در راه وحدت وهمبسته گی میان نیروهای تحول طلب و ترقی خواه کشور، وایجاد یک حزب ترقی خواه ، رزمنده، مدافع صدیق منافع مردم افغانستان، شجاعانه وبا افتخار به پیش میرود.
به پیش به سوی اتحاد همه نیروهای ملی ، دموکرات وترقی خواه کشور!
کابل ، مورخ ۳ عقرب ۱۳۹۸ خورشیدی
بامداد ـ زنده گی سازمانی ـ ۲/ ۱۹ـ ۰۳۱۱
Copyright ©bamdaad 2019
جایگاه جنبش غیرمتعهد ها درجهان یک قطبی ما
دکتراسد محسن زاده
هژدهمین نشست سران جنبش کشورهای غیر متعهد، جنبش عدم انسلاک یا جنبش عدم تعهد
Non-Aligned Movement -NAM, Le Mouvement Non- Aligné)) درروزهای ۲۵ و ۲۶ اکتوبر امسال درشهرباکو پایتخت جمهوری آذربایجان و به میزبانی الهام علی اف، رییس جمهور این کشور برگزار شد.
البته هفدهمین نشست سران در سال ۱۳۹۵ خورشیدی در جزیره مارگریتا ـ ونزویلا ، و شانزدهمین آن در سال ۱۳۹۱ با شعار«صلح پایدار درسایه همکاری مشترک» در تهران برگزارشده بود.
مراسم گشایش با یک دقیقه سکوت به احترام سران فقید عضو جنبش عدم تعهد که پس از اجلاس وزیران جنبش در کاراکاس درگذشته اند، آغاز شد.
مراسم افتتاحیه در صبح جمعه با تعیین دستورالعمل اجلاس، انتخاب اعضای دفتراجلاس، تبادل نظر در باره شرکت ناظران و میهمانان ویژه درهژدهمین نشست سران جنبش آغاز و با سخنان تی جانی محمد بنده ، رییس هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، قراات پیام سرمنشی سازمان ملل متحد ، قراات بیانیه گروه ۷۷، سخنرانی نماینده گان گروه های منطقه ای افریقا، آسیا واقیانوسیه، امریکای جنوبی و حوزه کاراییب و اروپا و گزارش وزیرخارجه آذربایجان ادامه یافت.دراین نشست نیکلاس مادورو رییس جمهوری بولیواری ونزویلا به عنوان رییس هفدهمین اجلاس سران کشورهای جنبش عدم تعهد گزارشی از کارکردهای این جنبش بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ ترسایی را پیشکش نمود.
جنبش غیرمنسلک و یا غیرمتعهد ، پس از سازمان ملل متحد فراگیرترین نهاد بینالمللی است که در حال حاضر دارای ۱۲۰ عضو شامل: ۵۳ کشور از افریقا، ۲۶ کشور امریکای لاتین و کاراییب ، ۳۶ کشور از قاره آسیا، ۵ کشور اروپایی و سه کشور از اقیانوسیه است.
علاوتا این نهاد دارای ۱۷ عضو ناظر شامل: ارجنتین، ارمنستان، بوسنیا وهرزگوین، برازیل، چین، کوستاریکا، کرواسی، السالوادور، قزاقستان، قرقیزستان، مکسیکو، مونته نگرو، پاراگوی، صربستان، تاجیکستان، اروگوای و اوکرایین ، و ۱۰ سازمان نیز عضو ناظر این جنبش هستند که از آن جمله می توان به اتحادیه افریقا، اتحادیه عرب و سازمان ملل متحد اشاره کرد.
این حجم بالا ازکشورها که نزدیک به دوسوم اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می دهند و از همبسته گی نسبی برخورداراند ، می توانند با پیشکش نمودن سیاست بیطرفی فعال و مثبت بیش ازگذشته درعرصه های بینالمللی اثرگذارباشند.
گذرکوتاه به پیشینه جنبش :
درسال ۱۹۵۵ترسایی در«کنفرانس باندونگ »ـ اندونزیا ، با شرکت جواهر لعل نیرو ، جمال عبد الناصر و احمد سوکارنو و رهبران کشورهای هند ، مصر واندونزیا نخستین تلاش ها برای ایجاد همگرایی میان کشورهایی که پسانتربه جنبش «غیرمنسلک » و یا «غیرمتعهدها» معروف شدند را راه اندازی نمودند.
اندیشه تشکیل چنین سازمانی با پیروی ازاصول پانچاشیلا ، ریشه درمندرجات قانون اساسی اندونزیا و دیدگاه های هند درباره تعاون ، عدالت ، دموکراسی و همزیستی مسالمت آمیز ، و دگرگونی های بنیادی درمناسبات جهانی دارد.
اما این کشورها آشکارا تمایلات ضد استعماری و در بسا از موارد ضد امپریالیستی داشتند. استقلال طلبی و ملی گرایی این کشورها را با نهضت های آزادیبخش ملی آن ها بصورت طبیعی به کمپ ضد امپریالیستی نزدیک میکرد. پسانتردرسال ۱۹۶۱ ترسایی اولین اجلاس سران کشورهایی غیرمنسلک با حضورمارشال یوزف بروز تیتو رهبر یوگوسلاویا ، قوام نکرومه رهبر گانا، جمال ناصر رییس جمهور مصر ، جواهر لعل نیرو نخست وزیر هند و احمد سوکارنو رهبر اندونزیا دایر، اهداف و اصول مرامی آن تدوین ، و سازمان رسماْ اعلان موجودیت نمود.
درکلیه اسناد این جنبش باسابقه و اثرگزارجهانی احترام به حقوق بشر، اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد ، دفاع از صلح و زنده گی درامنیت ، همزیستی مسالمت آمیز میان ملت ها ، احترام به حقوق ملتها در دفاع فردی و جمعی ازخویش ، حل مسالمت آمیز مناقشات ، حمایت از حق تعیین سرنوشت، حاکمیت و استقلال ملی و تمامیت ارضی ، برابری و یکپارچه گی سرزمینی کلیه کشورها ،، مبارزه با استعمار، استعمارنو و اپارتاید ، دفاع ازحرکت های استقلال طلبانه درجهان سوم، تقویت و دفاع از چند جانبه گرایی و سازمان های چند جانبه گرا به عنوان چارچوب کاری مناسب برای حل مشکلات، ارتقا گفت وگو میان مردم، تمدنها و فرهنگ ها و مذاهب ، مقابله با استفاده از ابزار زور و تهدید در روابط بین المللی ، محکومیت استفاده از مزدوران درمناقشات و جنگ های نیابتی، محکومیت نسل کشی، جرایم جنگی و جرایم علیه بشریت، مخالفت با تروریزم در تمامی اشکال آن برجسته گی دارد. تحقق این اهداف عمومی تا امروز دردستور کارجنبش عدم انسلاک قرارداشته و از ارزش آن کاسته نشده است..
چون پایه گذاری این جنبش جهانی نتیجه مستقیم مبارزات ضد استعماری و ضد امرپالیستی خلق ها و ایجاد شرایط جدید سیاسی ، اقتصادی و حقوقی پس از جنگ دوم جهانی بود، برای همین هم این جنبش در حیات ۵۸ ساله خود دارای وزنه و اثرگزاری متفاوت دربرخورد با معضلات منطقه وی و جهانی بود و میباشد.
با فروپاشی اردوگاه سوسیالیزم کشورهای عضو جنبش عدم منسلک دچار نوعی از سردرگمی گردید ، ولی با آنهم اماج های ضد استعماری ، صلجویانه و متمدن آن هنوز فروکش نکرده است. بنابردلیل های یاد شده این جنبش نیرومند وگسترده جهانی درجریان دو دهه گذشته نتوانست چنان که لازم بود به دستاورد های پردرخششی دست یابد.
پیامد های اجلاس باکو:
براساس رویه جنبش عدم تعهد، در فاصله بین دو نشست سران کشورهای غیرمنسلک، یک اجلاس وزرا برگزار می شود که در آن تصمیمات مهم نشست سران بررسی ، و متناسب با شرایط جدید، اسناد و تصمیمات قبلی اصلاح یا تصمیمات و اسناد جدیدی مورد تصویب قرار می گیرد.
اعضای جنبش با دسته بندی مختلف منطقه وی ریاست دورهای را بر عهده می گیرند. کشور میزبان به طور خودکار ریاست جنبش را تا نشست بعدی سران برعهده دارد و مسوول امور اداری و هماهنگی بین فعالیت های کشورها و سازمانهای عضو میباشد. رییس دورهای جنبش برای پیشبرد امور، بخشی را در وزارت امور خارجه کشورش برای رسیده گی به امور جنبش طی دوره ریاست خود تشکیل می دهد.
بالاترین ارگان جنبش عدام انسلاک «اجلاس سران» است که هر سه سال در یکی از کشورهای عضو تشکیل می گردد.علاوه بر آن می توان از اجلاس سالانه وزیران، اجلاس سالانه کارشناسان، اجلاس سالانه دفتر هماهنگی و نشستهای تخصصی و دورهای این جنبش نام برد. نشستهای دورهای جنبش در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نشستهای آژانسها و سازمانهای تخصصی این سازمان نیز قابل ذکر است.
جمهوری آذربایجان ازسال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ ترسایی به مدت سه سال عهده دار ریاست جنبش عدم تعهد میباشد. درنشست باکو موضوعات مختلف سیاسی، مسایل مربوط به صلح ، همزیستی مسالمت آمیز، همکاری های اقتصادی ، بحرانهای منطقه وی ، مبارزه با تروریزم ، نابرابری ها در مناسبات جهانی ، جنگ و محاصره اقتصادی ، تحولات شرق میانه ، امریکای لاتین و افریقا ،تهاجم نظامی ترکیه به سوریه، حفظ محیط زیست وسایر مسایل مبرم روز مورد بحث و گفت و گو قرارگرفته ، و کشورهای عضو برداشت های متفاوت شانرا از ۵ اصل پذیرفته جنبش را پیشکش میدارند.
واژه «غیرمتعهد» بار حقوقی بالایی دارد. اما درعمل برخی از این کشورها را نمی توان غیرمتعهد ها نامید. برخی از آنان چون عربستان سعودی ازتعهد گذشته و رابطه ارباب رعیتی با امریکا و ناتو دارند. این کشورها طبعا در راه اهداف جنبش خواسته یا ناخواسته به صورت مانع عمل میکنند. و اما شماری ازکشورها چون کوبا ، ونزویلا ، الجزایر ، ویتنام ، سوریه ، ایران و... با جنبش و تعهدات آن برخورد مسوولانه مینمایند.
همه تصمیمات در جنبش عدم تعهد براساس اجماع و مکانیزمی برای گسترش انسجام و وحدت اتخاذ می شود. اجماع درجنبش عدم انسلاک متضمن احترام به دیدگاه های مختلف میباشد. اگر چه این امر به معنای یک توافق توسط اکثریت قابل ملاحظه کشورهای عضو است، ولی به منزله درخواست یا متضمن اتفاق آرا نیست. درصورتی که کشوری با تصمیمی سازگار نباشد می تواند تحفظ خود را اعلام کند.
جنبش عدم تعهد برای پیشبرد امور دست به ایجاد گروههای کاری زده و این گروهها پیش نویس قطعنامه ها را تهیه و پیشکش میدارند و برای تصویب درباره آن به رایزنی می پردازند. درحال حاضر، فعال ترین گروه های کاری جنبش دربخش خلع سلاح، عملیات حفظ صلح، فلسطین، حقوق بشر و اصلاح شورای امنیت سازمان ملل متحد مصروف یباشند.
افغانستان که از سال ۱۹۶۱ بدینسو عضویت این جنبش را دارد ، همیشه تعهد به بی طرفی مثبت و فعال نموده و در فعالیت های این جنبش سهم گرفته است. البته این سهمگیری و مبارزه در راه تحقق اصول مرامی جنبش در دهه هشتاد ترسایی با جدیت بیشتر و در مطابقت با منافع ملی از پیش برده شده است.
درکنفرانس سران جنبش غیرمتعهدها درباکوهیات افغانی به ریاست آقای اشرف غنی رییس جمهور افغانستان شرکت نمود. سهمگیری هیات افغانی به دلیل موجودیت قوای نظامی بیگانه به خصوص ناتو در افغانستان و نبود تعریف دقیق از منافع ملی درسیاست خارجی افغانستان ، بیشترجنبه تشریفاتی داشته و دستاورد آنرا می توان در سطح مناسبات دو جانبه و یا چند جانبه منطقه وی جست و جو نمود.
آقای اشرف غنی رییس جمهور افغانستان با استفاده از کنفرانس سران جنبش غیرمتعهدها با الهام علی اوف، رییس جمهور آذربایجان دیدارو گفت و گو نموده، و بر روی گسترش هرچه بیشتر روابط میان دوکشور، همکاری در باره مسایل منطقه وی ، همکاری های اقتصادی و فرهنگی از جمله توافقتنامه ای در عرصه مخابرات و تکنالوژی تاکید ، و تفاهمنامههایی را دربخشهای همکاریهای فرهنگی و خط آهن میان دوکشور به امضا رسانیدند.
آذربایجان در مسیر « راه لاجورد » قراردارد و افغانستان به تازه گی با استفاده از همین راه صادرات کالایی را از راه ترکیه به اروپا آغاز نموده است.
آقای غنی در سخنرانی خود دراجلاس سران کشورهای غیرمنسلک گفت که افغانستان در حال تحول به چهارراه اقتصادی منطقه است. یک کشور محاط به خشکی حالا افتخار دارد که به یک مرکز اتصال آسیای میانه و آسیای جنوبی مبدل می شود. افغان ها اکنون به نماینده گی از خودشان حرف می زنند و دیدگاه های شان را درعرصه های مختلف و در سطوح مختلف بیان می کنند.
موصوف یاد آورشد که : « بیایید به این فکر کنیم که چگونه می توانیم شکل مثبتی ازعدم انسلاک و اصطلاحات بامفهوم بی طرفی را با پیروی از قواعد بازی که خودمان شصت سال قبل بیان کرده بودیم، به میان آوریم. افغانستان نباید به عنوان میدان جنگ نیروهای نیابتی یا عرصه ای برای فرستادن عناصر نامطلوب/ناخوانده از همسایه هایش به دیگر کشورهای جهان، مورد استفاده قرار گیرد. ما حق خود را برای زنده گی در صلح و رفاه بدست آوردهایم و مصمم به دستیابی به هدف خود هستیم.»
در این نمونه به روشنی می بینیم که دولت افغانستان نتوانست و یا نخواست با استفاده از این تربیون جهانی دیدگاه ها وخواست های مردم افغانستان درباره نابودی مراکز تربیت تروریستان در خاک پاکستان ، جلوگیری ازتمول و صدور تروریستان بین المللی و منطقه ایی چون القاعده ، طالب ، شبکه حقانی ، داعش و... به افغانستان را طرح، و خواستار مجازات کشورها و سازمانهای حامی این تروریستان گردد. جهان به نیکوی میداند که این تروریستان همه روز زمینه سازقتل ، ترور و ویرانی درافغانستان شده ، و جنگ اعلان ناشده دربرابرمردم افغانستان تهدید به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور و نقض اصول منشور سازمان ملل متحد و پرنسیپ های جنبش غیرمتعهدها میباشد.
جایگاه امروزین جنبش عدم انسلاک :
صندوق بین المللی پول براساس داده های آماری خود، ارزش کل تولید ناخالص داخلی اعضای جنبش غیر متعهدها را در سال ۲۰۱۱ ترسایی به میزان ۹۹۰۰ میلیارد دلار تخمین نمود.کشورهای عضوجنبش عدم انسلاک از ظرفیت نسبتا بالایی دراقتصاد برخوردارند که با تکیه بر آن میتوانند قدرت اقتصادی و سیاسی بالقوه خود را به فعلیت درآورند.از سوی دیگر بزرگترین تولید کننده گان نفت دنیا دراین جنبش جای دارند که این نیز موجب اعتباربیشتر اعضای آن به حساب می گردد.
باید یادآورشد که کشورهای ایران، عربستان، ونزویلا، امارات متحده عربی، عراق، کویت، لیبیا و نیجریا از جمله کشورهای نفتی مهم عضو این جنبش به شمار می روند . جمهوری هند با تولیدات ناخالص داخلی بیش از ۱۶۷۶ میلیارد دالری بزرگ ترین اقتصاد حاضر در جنبش غیرمتعهدها محسوب می شود و پس از هند به ترتیب اندونزیا با ۸۴۵ میلیارد دلار ، عربستان با ۵۷۷ میلیارد دلار ، جمهوری اسلامی ایران با ۴۸۲ میلیارد دالر و جمهوری افریقای جنوبی با ۴۰۸ میلیارد دلار قراردارند.
با آنکه بیشتراعضای جنبش غیرمتعهدها کشورهای درحال توسعه ای هستند آنها توانسته اند درسال های اخیر با رشد اقتصادی قابل توجهی مواجه شده ، وباوجود جنگ های نیابتی ، اشغال، تحریم های اقتصادی و سیاسی ، حمایت از تولیدات داخلی وسبسایدی ها براموال صادراتی از سوی کشورهای بزرگ صنعتی به دستاوردهای ارزشمندی دست یابند. با دریغ هنوزهم آنهم بیشتر اعضای جنبش در وابسته گی اقتصادی شدید به قدرتهای بزرگ و موسسات تحت فرمان شان قرارداشته نمی توانند مدعی استقلال سیاسی و فرهنگی باشند .
اگر تعداد ، جمعیت و مساحت کشورهای تشکیل دهنده جنبش انسلاک با توجه به آرای پرتعدادی که در مجامع بین المللی دارند را درنظربگیریم به روشنی میتوان دید که این جنبش با تغیرات شتابنده در مناسبات بین المللی و تناسب قوا درآینده نه چندان دور نقش بزرگی درمیدان های سیاسی و اقتصادی جهان ایفا نموده ، و دربرابر یک جانبه گرایی قدرت های بزرگ بویژه امریکا می تواند ایستاده گی نموده و زمینه ساز دگرگونی های چشمگیر درمناسبات جهانی گردد.
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۹ـ ۳۰۱۰
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2019