نـوروز را گـرامـی میـداریم

۲۰ مارچ  ۲۰۱۴

فردا نوروز است،  برسم نیاکان و بر اساس تاریخ و سنن پسندیده ما آیین نوروز را گرامی میداریم  و به امیدها و آرزو های نیک به استقبال نوروز میرویم و حلول سال نو (۱۳۹۳ هجری شمسی) را خیر مقدم میگوییم و به همین مناسبت خجسته و پر میمنت ، انجمن حقوقدانان افغان در اروپا مراتب مبارکباد و شادباش خود را به تمام آنانکه این جشن را تبجیل و تجلیل مینمایند و کافه ملت افغانستان و همچنان افغانان مقیم اروپا منجمله هم مسلکان گرامی تقدیم میدارد.

آیین نوروزی در درازنای فراخ تاریخ گویای این درس آموزنده بوده است که اجداد و نیاکان ما در تمام ادوار ، با همه  دشواریها و ناملایمات روز گار ، به امید به آینده و استقبال سال نو شتافته و مقدم آنرا نکو و گرامی داشته اند.

بدین رو ما با تمسک به آیین نوروزی ، علی الرغم مصایب و دشواریها ، با امید های فراوان اهورایی، بخاطر انسان و انسانیت ، مردم و وطن، دوستی ، محبت ، آشتی ، صفا و وفا ، در حالیکه «  گفتار ، پندار و رفتار نیک »  ملاک عمل ما باشد، نوروز را به فال نیک گرفته حلول سال نو را خجسته میخواهیم.

مردم آزاده و شجاع افغانستان به اتکا به تاریخ و فرهنگ باستان و با عبرت از آتش نفاق، جنگ و خونریزی با چنگ زدن به وحدت ملی که موجودیت افغانستان در گرو آن است و بر اساس اصول برادری و برابری تمام اقوام و پیروان مذاهب مختلف ، به مثابه مالکان واقعی سرزمین باستانی شان ، سلامت افغانستان عزیز را پاسداری و بخاطر سعادت و خوشبختی مردم مصمم میباشند. بناٌ مبرم ترین رسالت تاریخی آن است که :

از حق موجودیت و تجزیه ناپذیری افغانستان دفاع نماییم و بخاطر احقاق حق کشور،  بخاطر گذار به شاهراه بازسازی و گذار از عقب مانده گی قرون تلاش نماییم.

مردم آزاده افغان حق دارند و شایسته آن میباشند که در وجود دولت مشروع و ملی منبعث از اراده آزاد مردم ما در پرتو حاکمیت قانون ، دموکراسی و عدالت ، تجربه را تجربه نماید.

مردم به فراست دست یافته اند که «  حق گرفته میشود» و باید بخاطر احراز آن صادقانه تلاش نماییم.

بزرگترین آزمون در آغاز سال نو ، در برابر مردم تدویر انتخابات میباشد که شرکت گسترده مردم پیش شرط اساسی یک انتخابات شفاف است و فقط همین اصل راه را برای یک دولت ملی مبتنی بر حاکمیت قانون هموار مینماید.

بدین رو در برابر زور گویان و انواع تقلب ، منجمله تقلب سازمان یافته دولتی بخاطر پیش کشیدن مهره مطلوب ، شجاعانه از حق مردم دفاع نماییم.

تغیر واقعی در گرو همت زنان ، جوانان و کسانی است که به آینده مینگرند و بخاطر ترقی ، تمدن ، دیموکراسی و عدالت تلاش مینمایند. این کتله های آگاه و بپا خاسته باید خود از رقم خوردن سرنوشت شان نظارت نمایند.

 این مامول شریفانه زمانی یک سراب نخواهد بود که مردم با اتحاد و اتفاق در برابر تجاوزات پاکستان قرار داشته و از قوای مسلح شان مواظبت نمایند و دسایس ایران و سیاست های کجدار و مریز انگلیس و امریکا را افشا نمایند.

به آرزوی صلح و سعادت مردم به استقبال سال نو میرویم و استدعا میداریم که:

از این فرخنده فروردین و فرخ پیک نوروزی

نصیب  ملـت افـغـان  سعادت بـــاد و پیروزی

با احترام

شورای رهبری انجمن حقوقدانان افغان در اروپا

بامـداد ـ اجتماعی ـ ۱ / ۱۴ـ ۲۱۰۳  

د پسرلي زیری

راغی پسرلی بیا به وطـــــن ګل و ګلــــــزار شــــي

بیا به په وطن کې د بلبلـــو چــــغـــــهــــار شــــــــي

دوه خواږه  یاران به  بیا طواف د دې ګلشن کوي

جوړ به په وربل باندې د ســرو ګلـــــو قطار شي

ډکه به لمنه د صحـــرا لـــــــه زیــــــړو ګلـــــو وي

بیا به شنه شالونه غرو  رغو  بانـــدې اوار شـــــــي

کډې به باریږي د اوښانو غــــــرغـــــــړې  بــــه وي

رنګ په رنګ ټیکري  به  بیا ښکاره په دغه لار شي

وايي به شپانه د شوق سندرې  بیا د غرو په ســــر

وچ سپیره  ډاګونه به رنګین او لاله زار شــــــــي

جوړ به په هر ځای کې بیا د لوبو میدانونه  شي

بیا به  له مستۍ نه شر و شور جګ د آبشار شــــي

ښې خوږې سندرې به له شوقه  لوی واړه  وایـــي

پاڼې به رپیږي غــــږ به پورتــــه د چنـــــــار شـــــي

ښکلي به په ګلو پسې ځي د باغ  په لوري بیـــــــا

ناز به د خوبانو ټول په برخـــــــه د ملیـــــــارشــــــي

زړوکې به ګرمي او حرارت پیدا د مینـــې شـــــــي

څاڅکي د خولو به طراوت د مـــخ د یــــــار شــــــي

تاک به شي سر سبز نوی کیف به بیا پیدا کا ندي

ځوړند به سرونه دغنچو بیا په خمـــــــــار شــــــي

یو ځای به بلبله شي که خدای کا ندي له ګل سره

ښه وږمه د ګلو به پخــــپله ښـــــــه ریبـــــار شـــــي

 شاعر: استاد ګل پاچا الفت

ترتیب کوونکی : انجنیر عبدالقادرمسعود

بامداد ـ فرهنگی ـ۶ / ۱۴ـ ۱۸۰۳

باز گویا روز شد نو روز شد

ظلمت شب  نا   گذ شته  روز  شد       رسم   و  آیین  کهن   نو  روز  شد

از چی تبریکم به این نوروز گفت        دیده را بر بست و شب را روزگفت

اندر آنجا   که خبر از روز نیست        آن شب تار است وآن نوروز نیست

تا هنوز اهریمن شب  جا  بجاست        بر رخ   خور شید  موج ابر هاست

تا هنوز از وحشت  دد های مست       هی هیء  چو  پان  نمی آید ز دشت

تا هنوز کو ها پر از زاغ  و زهر       بلبل  و  قمری   شکسته   بال   وپر

تا هنوز هر زنده جانی   در خطر       باز  و  با  شه  هم   رود سوی قطر

تا هنوز سر ما و   ابر   تیره گی        بسته    چشم  انداز   راه   رو شنی

شاخ لرزان و  چمن  در   انجماد        غنچه     افتا د ست در چنگال   باد

لاله  زاران  پای مال دیو ها ست        گرچه عطرش جاودانه درفضا ست

تا    زمین    فکر  یخبندان   بود        جوهر  ا ند  یشه    در  زندان  بود

در میان   خون  و آتش ها و دود        روز  نو را چون ؟  پذیرایی   نمود

کار می خواهد همی نسل   جوان        خانه ،   درمان   لباس  درس ونان

بر بساط   مستمندان  روز نیست        بر غریبان  وطن   نو روز   نیست

بر ضعیفان نیست  گر مای  بهار       جز  که   تا بلو های پر نقش و نگار

کو ؟  فروغ  روز نوروزیی  ما        کو    هما  هنگی   و  همسو یی  ما

نیست  وجه  کهنه  کاری با نوی        تیره   شب    را  نسبتی  با روشنی

شب ، را با شب  پرستان واگذار        دیده   بگشا  سوی  خورشید   بها ر

کار می  بالد  به پیشآ هنگ  کار        بهتر  از کار است  دستا  ورد  کار

دانهء   همسویی   باید    کاشتن         حا  صلا  ت   همد  لی   بر داشتن

تا  که هر روز وطن نوروز باد         روز    نوروز  وطن     پیروز باد

من  همیگویم   بهاران   شاد باد         کشورم    آزاد   و مردم    زنده باد  

 عبدالو کیل کوچی

 بامداد ـ فرهنگی ـ۷ / ۱۴ـ ۲۰۰۳

جشن ۴۳۵۰ ساله نوروز را گرامی می داریم

داکتر حمید الله مفید

نوروز باستانی ترین جشن تمدن بشریست ، به قول  کریستن سن در کتاب نخستین انسان ونخستین شهریار ،(رویه ۴۷۰) جشن نوروز باستانی ۲۳۴۰ سال پیش از میلاد در در بابل  وسپس از آنجا در آریانای باستان بر پا می گردید .

به گفتاورد این دانشمند ، بابلیان روز نخست سال را در میانگین  تغییر آب وهوا در ۲۱ ماه مارچ جشن می گرفتند،  این زمان آغازین بهار وگشایش فصل جدید بود.

به روایت پژوهشگران پیشینگی نوروز به زمانه های پیشدادیان، مادها ، هخامنشیان ،  اشکانیان و ساسانیان بر می گردد.

در باره پیدایش نوروز  ومناسبت تاریخی آن دیدگاه های گوناگونی وجود  دارد،  برخی ها می پندارند ، که داستان پیدایش نوروز در زمان جمشید پادشاه پیشدادی که ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد می زیسته  پدیدار شده است ،چنانی که فردوسی هزار سال پیش از امروز در داستان به پادشاهی رسیدن جمشید ، یا یمشید پادشاه بزرگ پیشدادی گفته است :

همه کردنی ها چو آندید پدید

به گیتی بجز از خویشتن ندید

 چو آن کار های  وی آمد به جای

زجای میهن برتر آورد پای

به فر کیانی یکی تخت ساخت

چه مایه بدو گوهر اندر نشنناخت

که چون خواستی دیو برداشتی

 زهامون به گردون بر افراشتی  ( هامون ، هامون هیرمند ـ نگارنده)

چو خورشید تابان میان هوا

نشسته برو شاه فرمان روا

 جهان انجمن شد بر تخت او

فرو مانده از فره ای بخت او

بر جمشید بر گوهر انداختند

من ان روز را روز نو خواندند

سر سال نو هرمزو فرور دین

بر آسوده از رنج تن دل  زکین

بزرگان به شادی بیاراستند

 می وجام و رامشگران خواستند

چنین روز فرخ از آن روزگار

بمانده از آن خسروان یادگار

ابو ریحان البیرونی در کتاب آثار الباقیه در مورد پیدایش نوروز خجسته می نویسد:

که چون جمشید به پادشاهی رسید دین خود را تجدید کرد  وچون این کار خیلی بزرگ بود  وآن روز روز تازه ای بود جمشید جشن گرفت  وآن روز را نوروز نامید.

نوروز در زمان مادها : زمانی آریای ها سرزمین شان را به دوقسمت بخش گرما وسرما تقسیم کردند ، ودو فصل سرما وگرما داشتند ،فصل سرماه شامل ده ماه وفصل گرما شامل دو ماه بود . چنانچه در اوستا  آمده است ، سپس در این ماه ها تغییری پدید آمد  وبه موجب وندیداد تابستان دارای ۷ ماه  وزمستان دارای ۵ ماه سال گردید.در آغازین هر دو فصل جشنی برپا می شد،  که در آغاز  هردو شروع سال نو شمرده می شدند، پسان ها تنها سال نو روز نو خوانده می شد.

نوروز در زمان هخامنشیان :

آرتورگریستن سن ایرانشناس نامدار دنمارکی نوشته است ، در اواخر فرمانروایی داریوش بزرگ جشن نوروز در تخت جمشید بر پا می شده است.

نوروز در زمان اشکانیان: منظومه ای ویس و رامین  اثر فخرالدین اسعد گرگانی  که متن آن مربوط عهد آشکانیان است بر می آید که نوروز در زمان آشکانی ها نیز برگذار می شده است

چو گردش های ایشان را بدیدند

ز آذر ماه روزی برگرداندن

کجا آنکه زگشت روزگار

در آذر ماه بودی نوبهار

منم آزاد وتو نوروز خرم

هر آیینه بود این هردو  باهم

سر سال خجسته ونوروز

جهان پیروز گشت از بخت پیروز

نوروز در زمان ساسانیان:  به گفتاورد  الجاحظ ،  جشن نوروز در دوران ساسانیان جشن ملی سراسری پنداشته می شده است ،   گرجیان مسیحی ، مسلمانان نو بپا خاسته ، ارمنیان ودیگر ملل قفقاز این مراسم را برپا می داشتند.

 نوروز در زمان پیروزی اعراب : در کیانشناسی نوشته ای ذکریا قزوینی  روایتی در مورد پیامبر اسلام آمده است ، به بنیاد گفتاورد عبدالصمد بن علی که از قول پدر بزرگش عبدالله بن عباس  روایت می کند  و ابوریحان البیرونی در اثار الباقیه خود آن را نیز  آورده است . سلمان فارس طبق سیمین پُر از شیرنی های گوناگون به پیامبر اسلام هدیه آورد پیامبر پرسید: « این چیست ؟»  پاسخ داد : اینها شیرنی نوروز استند ، پرسدند: نوروز چیست؟ پاسخ دادند: عید بزرگ برای ایرانیان  است ، … سپس مقداری از آن شیرنی خورد  ومانده آن را میان اصحاب خود تقسیم کرد.

 این را به خاطری آوردم ، که بادریغ برخی آریایی ستیزان سیه دل وتازی پرستان  خمیده سر  در این روز ها با نشر نقل قول های از این ویا آن منبع های مشکوک وگمراه کننده ، تلاش می دارند ، تا جشن نوروز را گویا جشن مجوس ها وحرام بپندارند، از این  رو به  روایت عبد الله ابن عباس ، که از مفسران بزرگ قران به شمار می رود،  بسنده گی شد،تا این سیه دلان شرم بدارند وپشت نوروز جمشیدی را رها کنند ودر پیروی از دسیسه های پاکستانی های  فارسی ستیز دنبال این آوازه ها ودروغ پراگنی  ها نروند.

نوروز در میان گرم وسرد روز گار راهش را ازمیان سده ها از میان آرزو ها واز میان امید ها وشادی های مردم سرزمین ما یافته وتا اینجا رسیده است ،نوروز در دوره های دولت های پس از  آمدن دین  اسلامی  در کشور ما با پایداری وپر بار یبر پا گریده است ، به گفتاورد تاریخ ابولفضل بیهقی ، سلطان محمود غزنوی جشن نوروز را با شور وشعف بر پا می داشته است ، پسرش سلطان مسعود  به خاطر بر پایی جشن نوروز  به خراسان بازگشت ولباس های جدیدش را پوشید.

جشن نوروز بر بنیاد تاریخ  وتقویم جلالی همه سال در روز ۲۱ مارچ برابر اول حمل هر سال در کشور ما با شور وشعف  بر پا می گردد، ودر شهر مزار شریف با میله گل سرخ مردم به شادمانی وپایکوبی می پردازند، وجهنده حضرت علی رادر شهر مزار شریف بر می افراشند. در شهر کابل با میله دهقان جشن نوروز  آغاز می یابد ومردم به شادی وپایکوبی در زیارت سخی وجمال مینه وشاه شهید  می پردازند.

این جشن یک میراث بزرگ نیاکان ماست ، باید از آن پاسداری کرد.

بامداد ـ اجتماعی ـ ۳ / ۱۴ـ ۱۹۰۳