حلـول عیـد را گـرامی میـداریم

مردم مظلوم  افغانستان در احوال ناگوار ، ناهنجار و شرایط تحمیلی  فقر گسترده ( بالاتر از نود فیصد در مرز فقر) ماه مبارک روزه را سپری نموده اند . درحالیکه افغانستان درآستانه فاجعه بشری و سقوط اقتصادی قرار دارد و مردم مستضعف با مصایب بزرگ مواجه می باشند، فصل جدید تداوم  جنایات هولناک علیه بشریت مجموع کشور را آماج قرارداده و قاتلان ددمنش و مدعیان کاذب دین اسلام با خون مظلوم ترین خلق خدا « افطار » نمودند.

تروریستان شریر شرارت پیشه بین المللی اهالی بیگناه ملکی و پیروان مذاهب مختلف را از حق حیات محروم و خون و جنایت را بر خانواده ها مستولی ساخته اند.

انچه جنایت کاران و قاتلان در مراکز مذهبی و تعلیمی در دشت برچی ، کندز ، مزارشریف ، خانقاه دارالمان ، خوست ،ِ کنرها و انفجار دریک بس در کابل انجام داده و باعث هلاکت زنان و کودکان ما گردیده اند ، تداوم همان جنایات سال‌ های قبل است که براساس تمام معیارهای مندرج در قانون جزا و میثاق های بین المللی بحیث:  

جنابت علیه بشریت و جنایت جنگی و ضد بشری و نسل کشی تعریف گردیده است.

انجمن حقوقدانان افغان در اروپا درحالی که مراتب نفرت و انزجار شدید خود را به عاملان ، قاتلان و حامیان شان ابراز میدارد ، خواهان بررسی این حوادث خونین توسط هیات خاص سازمان ملل متحد می باشد و خواهان حضور څارنوال موظف محکمه جزایی بین المللی ( ICC ) در افغانستان

است.

اظهرمن الشمس است که خلای بزرگ حقوقی ، بحران مشروعیت ، فقدان حاکمیت قانون و ناکامی طالبان در تشکیل دولت مشروع  و وسیع الابنیاد وهمچنان تقدیس از انتحاری ها ،  فخر بر حوادث خونبار گذشته زیر نام « استشهادی » و حضور متهمان شامل فهرست سیاه سازمان ملل متحد بحیث مسوولان ارگان‌های امنیتی،  زمینه ساز وقوع جنایات خونین در کشور می باشد.

با وجودیکه  :« محرم صد شرف دارد ازین عیدی که ما داریم »حلول عید را گرامی میداریم و از « انقلاب امید » پاسداری می نماییم که از قدیم گفته اند:

عمر ظالم کوتاه و پایان شب سیاه سپید است.

با حرمت،

شورای رهبری انجمن

میر عبدالواحد سادات رییس انجمن

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۲ـ ۰۴۰۵

استفاده ازمطالب بامداد با ذکرماخذ آزاد است.

Copyright ©bamdaad 2022

نگاهی برکنفرانس بین ‌المللی درباره کار کودکان برده گان مدرن

حافظه کوتاه بخشی از بشریت، بزرگی فاجعه را پنهان می ‌کند و این به تداوم ذهنیت برده‌ای کمک می ‌نماید که تا به امروز باعث خرابی بسیار شده است. بسیاری از تاجران برده در سال ۲۰۲۲ ترسایی که مصمم به ادامه قاچاق موجودات از گوشت و خون هستند، همچنان برده ‌داری مدرن را از گذشته جدا می‌ کنند و با مصوونیت کامل به « قاچاق » ادامه می ‌دهند.

بیش از ۴۰ میلیون نفر در تمام قاره‌ ها در شرایط برده ‌داری زنده گی می ‌کنند. بخش قابل ‌توجهی را دختربچه‌ ها و پسربچه‌ ها تشکیل می ‌دهند. سه هفته پیش از شروع پنجمین کنفرانس جهانی ریشه‌ کنی کار کودکان در دوربان، افریقای جنوبی، برده ‌داری مدرن بار دیگر در دید جامعه جهانی قرار گرفته است.

نوبرده ‌داری

اگرچه برده ‌داری ریشه‌ های تاریخی بسیار قدیمی دارد، اما یک پدیده اجتماعی کنونی است. قاچاق انسان، اسارت به‌ دلیل قرض داری ، کار خانگی اجباری و کار کودکان شکل‌ های کنونی آن هستند. طبق گزارش سازمان ملل متحد متحد، در سال ۲۰۱۶ ترسایی حدود ۴۰ میلیون نفر از نوعی برده ‌داری مدرن رنج می ‌بردند.

وب‌ سایت استاتیستا (Statista) که شاخص جهانی برده ‌داری ۲۰۱۸ ترسایی را در اختیار دارد

محاسبه کرده است که بیش از ۲۵ میلیون نفر در آن سال برده شدند. رقمی که مصادف با کمپاین بین‌المللی ۵۰ برای آزادی است که در سال ۲۰۱۶ ترسایی با این هدف راه ‌اندازی شد که حداقل ۵۰ کشور پروتوکول جدید درباره کار اجباری سازمان ملل متحد متحد را امضا کنند.

رادیو بین ‌المللی المان، دویچه وله، در نوامبر سال گذشته گزارشی جامع در این زمینه منتشر کرد. آن گزارش، رقم ۱۵ میلیون نفر را که در دام ازدواج‌ های اجباری گرفتار شده‌اند و حدود ۲۵ میلیون نفر را در کار اجباری نشان می ‌دهد.

زنان و دختربچه ‌ها به ‌ویژه تحت تاثیر این مصیبت قرار دارند و ۷۱ درصد از قربانیان کار اجباری را تشکیل می ‌دهند. بیش از ۱۵۰ میلیون پسربچه و دختربچه ( نزدیک به هر ده تن یک نفر) در سراسر جهان در معرض کار کودکان قرار دارند.

طبق اعلام کنفدراسیون جهانی اتحادیه‌ های کارگری، کار کودکان شامل پسران و دختران زیر ۱۸ سال می ‌شود که از نظر روحی، جسمی، اجتماعی و یا اخلاقی خطرناک یا مضر است و در تحصیل آن‌ها اختلال ایجاد می ‌کند.

در این میان کار اجباری (یا خدمت ‌کاری) کاری است که برخلاف میل شخص انجام می‌ شود و با تهدید مجازات صورت می ‌گیرد. این امر در بخش‌ های فزاینده‌ای از اقتصاد خصوصی، نیروی کار فشرده و با مقررات ضعیف مانند ساخت ‌وساز، کشاورزی، ماهیگیری، مشاغل خانگی و معدن و همچنین فحشا اجرا می ‌شود.

کار اجباری و کودکان ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. این کار در مناطق جغرافیایی یکسان و در صنایع مشابه اتفاق می ‌افتد و علت اصلی آن در فقر و تبعیض نهفته است. نیمی از افرادی که کار اجباری انجام می‌ دهند کودک هستند.

از جمله کشورهای آسیب ‌پذیر از نظر برده ‌داری، جمهوری افریقای مرکزی، سودان جنوبی و افغانستان هستند که به ‌شدت تحت تاثیر درگیری‌های جنگی بی ‌پایایان قرار دارند.

با این حال، این پدیده نه‌ تنها جنوب، بلکه کشورهای دارای سطح توسعه بالا را نیز تحت تاثیر قرار می ‌دهد. طبق گزارش کمپاین بین ‌المللی ۵۰ برای آزادی، بیش از یک ‌ونیم میلیون نفر در اروپا، امریکای شمالی، جاپان و استرالیا نیز در شرایطی مشابه برده گی زنده گی می‌ کنند.

از کل برده گان مدرن، ۶۸ درصد در شرایط  استثمار کار اجباری رنج می ‌برند.  ۲۲درصد قربانی استثمار جنسی هستند و ۱۰درصد باید کار اجباری اعمال ‌شده از سوی دولت را انجام دهند.

براساس داده‌های سازمان بین ‌المللی کار (ILO) که هشت سال پیش سود سالانه برده ‌داری را بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار تخمین زد، کمپاین ۵۰ برای آزادی معتقد است که این عمل غیرانسانی یک تجارت با سودهای شگفت ‌انگیز است.

گزارش سال ۲۰۱۴ ترسایی سازمان بین ‌المللی کار با عنوان « سود و فقر: جنبه‌ های اقتصادی کار اجباری» خاطرنشان می ‌کرد: « دوسوم این مبلغ- تقریباً ۹۹۰۰۰ میلیون دلار- ناشی از استثمار جنسی تجاری و ۵۱۰۰۰ میلیون دلار ناشی از استثمار اجباری برای مقاصد اقتصادی است که شامل مشاغل خانگی و کشاورزی و سایر فعالیت ‌های تولیدی می‌شود. این گزارش همچنین نشان می ‌داد که به ‌طور قابل ‌توجهی، درآمد سالانه ‌ای که هر قربانی کار اجباری در اقتصاد های توسعه‌ یافته ایجاد می ‌کند، بسیار بیشتر از سایر کشورها است.

چالش ‌های کنونی دوربان

در جونن ۲۰۲۱ ترسایی سازمان ملل متحد ۱۶۰۰۰۰۰۰۰ دختربچه و پسربچه را که مجبور به کار در سراسر جهان شده بودند، شمارش کرد.

۸۴۰۰۰۰۰ نفر بیش از سال ۲۰۱۶ ترسایی و در یک چارچوب اجتماعی بسیار نگران‌کننده به ‌دلیل همه‌ گیری که به‌ طور چشمگیری خطر برای کودکان را به ‌طور کلی افزایش داد.

پنجمین کنفرانس جهانی حذف کار کودکان که فراخوان تشکیل آن برای ۱۵ تا ۲۰ ماه می داده شده است، در این چارچوب پیچیده و زمانی برگزار خواهد شد که تنها سه سال تا رسیدن به هدف حذف کار کودکان باقی مانده است و این یکی از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد است که برای سال ۲۰۲۵ پیشنهاد شده بود. و تنها هشت سال از مهلت پیشنهادی برای ریشه ‌کنی انواع کار اجباری باقی مانده است.

همچنین در یک زمان بسیار خاص بهبود اجتماعی آهسته از همه‌ گیری، که به‌ گفته سازمان‌ دهنده گان کنفرانس دوربان « اثرات مخربی بر سلامت، پیشرفت اقتصادی، برابری و توسعه اجتماعی» داشت.

سازمان‌ دهنده گان کنفرانس دوربان امیدوارند که پنجمین کنفرانس ( که قالبی ترکیبی، با مشارکت حضوری و مجازی دارد ) در مورد یک موضوع اساسی بحث کند: ریشه ‌کنی کار کودکان به‌ عنوان شرطی برای بازدهی مثبت در بازار کار. برای انجام این کار، آن‌ ها پیشنهاد می ‌کنند که یک رویکرد انسان ‌محور (بیش از رویکرد اقتصادی) ترکیب شود که آموزش، توسعه مهارت‌ ها، یادگیری مادام‌العمر و گذار از مدرسه به کار شایسته را در نظر گیرد.

برای سازمان بین‌المللی کار که این کنفرانس را همراه با دولت افریقای جنوبی تشکیل می ‌دهد، تجزیه‌ وتحلیل رواج  بارز کار کودکان در بخش کشاورزی و مالداری و همچنین رابطه نزدیک آن با فقر و غیررسمی بودن و نیاز فوری به تدوین راهبردهای بقای خانواده اهمیت دارد. سازمان بین ‌المللی کار همچنین پیشنهاد می ‌کند که در رسمی ‌سازی اقتصاد غیررسمی و ایجاد بیشتر کار شایسته پیشرفت حاصل شود، و اینکه منابع اضافی سرمایه ‌گذاری شود و سیاست ‌های خاصی اعمال گردد که به دلایل اصلی کار کودکان و همچنین کار اجباری رسیده گی کند.

علیه بلای برده ‌داری

کمپاین ۵۰ برای آزادی حدود ۹۰۰۰۰ امضا در حمایت از پروتوکول کار اجباری جمع ‌آوری کرده است. و در مارچ ۲۰۲۱، با الحاق سودان تعداد کشورهای امضا کننده به ۵۰ رسید. در اپریل ۲۰۲۲، ۵۹ کشور پروتوکول را امضا کرده بودند. ۹تای آن‌ها در قاره امریکا هستند: آنتیگوا و باربودا، آرجنتاین، کانادا، چیلی، کوستاریکا، جمیکا، پانامه، پیرو و سورینام.

کمپاین ۵۰ برای آزادی از سوی آژانس ‌های سازمان ملل متحد ، مراکز اتحادیه جهانی و مدیران جهانی و همچنین سازمان‌ های غیردولتی انسان‌ دوست و سازمان‌ هایی که در جهت توسعه کار می ‌کنند مانند کاریتاس، شهروند جهانی، فروم مهاجرت و Walk Free ترویج می‌ شود. با توجه به اینکه کشورهای امضا کننده به ‌سختی بیش از یک ‌سوم کشورهایی هستند که سازمان ملل متحد را تشکیل می ‌دهند، اما کمپاین مذکور معتبر است. افزون بر این، قدرت‌های جهانی مرجع مانند ایالات متحد امریکا و چین پروتوکول را امضا نکرده‌اند.

اگرچه از سال ۱۹۳۰ ترسایی کنوانسیون درباره کار اجباری وجود دارد، مروجان پروتوکول جدید معتقد اند که در حال حاضر اشکال جدید و پیچیده ‌تری از برده ‌داری وجود دارد که حتا مبارزه با آن دشوارتر است.

بنابراین پروتوکول درباره کار اجباری مکمل کنوانسیون ۱۹۳۰ ترسایی است و عناصر جدیدی را اضافه می ‌کند. پروتوکول تلاش می ‌کند تا به علل ریشه‌ ای برده ‌داری بپردازد تا بتوان یک بار برای همیشه آن را از بین برد. علاوه بر این، کارفرمایان را ملزم می ‌کند تا بر اساس اصل « دقت لازم » عمل کنند تا از برده گی مدرن در شیوه‌ های تجاری و زنجیره تامین خود اجتناب کنند.

پروتوکول به‌ عنوان یک سند الزام‌ آور تعریف شده است، یعنی دولت ‌ها را ملزم می ‌کند که اقدامات لازم را برای مبارزه با برده ‌داری مدرن در همه اشکال آن اتخاذ نمایند. و به‌ دنبال این است که در سه سطح عمل کند: حذف کار اجباری، محافظت از قربانیان و تضمین دسترسی آن ‌ها به عدالت و غرامت.

کشورهای امضاکننده باید تضمین کنند که همه کارگران در همه بخش ‌ها توسط قوانین ملی حمایت می ‌شوند. این بدان معناست که بازرسی کار و سایر خدمات باید تقویت شوند تا شیوه‌های برده ‌داری حذف گردند. همچنین متعهد شوند که اقدامات بیشتری را برای آموزش و گزارش در مورد جنایات برده ‌داری، مانند قاچاق یا تجارت انسان انجام دهند.

در نهایت، پروتوکول دسترسی قربانیان به راه‌ حل‌های قانونی و جبران خسارت را تضمین می ‌کند و نیازی نیست که آن‌ها ساکن قانونی کشور محل کار خود باشند. همچنین آن ‌ها را از تحریم‌ های احتمالی برای فعالیت غیرقانونی که ممکن است در طول دوره برده گی خود به ‌طور غیرارادی مرتکب شده باشند، محافظت می ‌کند. در عین حال، دولت‌ها باید شیوه‌های سو‌استفاده از برده ‌داری مدرن و متقلبانه توسط پیمانکاران و آژانس‌های کاریابی را مجازات کنند.

اگرچه برده ‌داری یک تراژدی شناخته ‌شده در طول تاریخ است، اما تشخیص آن در اشکال مدرن برای بسیاری از دولت‌ ها بسیار دشوار است و حتا مقابله با آن دشوارتر است. حافظه کوتاه بخشی از بشریت، بزرگی فاجعه را پنهان می ‌کند و این به تداوم ذهنیت برده‌ای کمک می ‌نماید که تا به امروز باعث خرابی بسیار شده است. بسیاری از تاجران برده در سال ۲۰۲۲ ترسایی که مصمم به ادامه قاچاق موجودات از گوشت و خون هستند، همچنان برده ‌داری مدرن را از گذشته جدا می‌ کنند و با مصوونیت کامل به « قاچاق » ادامه می ‌دهند.

(https://es.statista.com/estadisticas/601151/esclavos-segun-el-indice-global-de-esclavitud/)،

(https://www.epdata.es/datos/esclavitud-mundo-datos-graficos/338)

(https://50forfreedom.org/es/esclavitud-moderna/)

(https://www.5thchildlabourconf.org/es/conferencia)

نویسنده : سیرجیو فیراری

برگردان: ایرج زارع

منبع :  Rebelió

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۲ـ ۲۹۰۴

استفاده ازمطالب بامداد با ذکرماخذ آزاد است.

Copyright ©bamdaad 2022

سـرود همبسته گی

خلق‌ های جهان متحد شوید

در راه آرمان مشترک

جهان که نعمت ما را می ‌دهد

باید از آن ما شود بی شک

به پیش، و از یاد مبرید

در چیست قدرت شما!

به هنگام گرسنه گی و به هنگام سیری

به پیش، و از یاد مبرید

همبسته گی را!

ای سیاه! سفید! زرد! سرخ!

نزاع‌ های دیرین را به یک سو گذارید،

سخن گویید با همنوعانتان و ببینید

همه اندیشه ‌ای واحد دارید.

به پیش، و از یاد مبرید

در چیست قدرت شما!

به هنگام گرسنه گی و به هنگام سیری

به پیش، و از یاد مبرید

همبسته گی را!

برای پیش بردن امر ما

هم به تو ، و هم به تو نیاز هست

با یاران خود درافتادن

از نیروی خود کاستن است.

به پیش، و از یاد مبرید

در چیست قدرت شما!

به هنگام گرسنه گی و به هنگام سیری

به پیش، و از یاد مبرید

همبسته گی را!

دار و دسته حاکم بر ما

از دو دسته گی ما سخت خشنودند،

زیرا تا هست؟ این دو دسته گی برجا

می‌ توانند آنان سروری کنند،

به پیش، و از یاد مبرید

در چیست قدرت شما!

به هنگام گرسنه گی و به هنگام سیری

به پیش، و از یاد مبرید

همبسته گی را!

کارگران جهان، متحد شوید!

تا از زنجیرها شوید آزاد

ارتش‌ های قدرتمند شما می‌ جنگند

تا محو کنند خود کامه گی و استبداد!

به پیش، و از یاد مبرید

و مساله به طور مشخص این است:

خواه گرسنه، و خواه سیر،

فردا فردای کیست؟

دنیا دنیای کیست؟

( برتولت برشت )

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۲ـ ۲۹۰۴

استفاده ازمطالب بامداد با ذکرماخذ آزاد است.

Copyright ©bamdaad 2022

امپراتور نورجهان کی بود ؟

سیده طلوع

امپراتور نورجهان بیگم قدرتمندترین زن در هند قرن ۱۷‌ بود. او در زمان حیاتش نقش بی‌سابقه‌ای در اداره‌ی امپراتوری پهناور مغل‌های هند ایفا کرد. هیچ زنی نتوانست پس از او این جایگاه را به دست آورد. پیش از نورجهان هم هیچ زنی نتوانسته بود در مناسبات قدرت دربار مغل‌ها نقش نیرومندی داشته باشد. در این یادداشت نقش و اهمیت امپراتور نورجهان و ربط او را با دنیای امروز توضیح می‌دهیم.نورجهان در سال ۱۵۷۷ در نزدیکی قندهار در افغانستان امروزی به دنیا آمد. پدر و مادر او متعلق به یکی از خانواده‌های شناخته شده‌ی فارس بودند که در آن زمان، خاندان صفوی بر آن حکومت می ‌کرد. صفوی‌ها ستم‌ گر و ناشکیبا بودند. پدر و مادر نورجهان، وطن ‌شان را ترک کردند تا خود را به قلمرو حکومت مغل‌ها برسانند. مغل‌های آن زمان در مقایسه با صفوی‌ها بسیار لیبرال و اهل تسامح بودند.نامش در آغاز مهرالنسا بود. پس از ازدوج همسرش جهانگیر امپراتور مغل (سلیم فرزند جلال‌الدین محمداکبر- مترجم) نام او را نورجهان گذاشت. مهرالنسا/ نورجهان چند دهه پیش از ملکه الیزابت اول به دنیا آمده بود. بسیاری‌ ها نورجهان را با ملکه الیزابت اول بریتانیا مقایسه می‌ کنند، ولی واقعیت این است که ملکه‌ نورجهان سرزمینی به مراتب وسیع و به لحاظ فرهنگی ناهمگون را اداره می ‌کرد. بریتانیای زمان ملکه الیزابت اول، با هند زمان نورجهان قابل مقایسه نبود. بریتانیای آن زمان به لحاظ فرهنگی همگون بود و قلمرو وسیع نداشت. روشن است که حکومت بر سرزمین پهناور و به لحاظ فرهنگی ناهمگون،‌ بسیار دشوارتر از اداره‌ قلمرو کوچک و به لحاظ فرهنگی همگون است.مغل ‌ها بر بخش بزرگی از شبه ‌قاره‌ هند ۳۰۰ سال حکومت کردند. سلطه‌ مغل ‌ها بر هند از شروع قرن ۱۶ ترسایی آغاز شد و تا اواسط قرن ۱۹ ادامه یافت. حکومت خاندان مغل در تاریخ هند بسیار مشهور است. شاهان خاندان مغل در زمان حاکمیت‌‌شان بسیار نیرومند بودند و آثار زیادی از دوران آنان بر جا مانده است. بسیاری از امپراتورهای مغل و زنان و مردانی که در دربارهای آنان کار می‌کردند، شیفته‌ هنر، معماری و موسیقی بودند. آنان شهرهای پرجمع و جوش، قلعه ‌های با شکوه، مسجد های بزرگ و مقبره‌ های زیبا اعمار کردند. به همین دلیل است که امپراتورهای خاندان مغل تا حال در حافظه تاریخی مردمان شبه‌ قاره هند زنده هستند.

نورجهان بیگم تنها امپراتور زن این خاندان، حتا در ادبیات شفاهی مردمان هند، ‌پاکستان و بنگله‌ دیش امروزی حضور دارد.داستان‌ های زیادی از زنده گی و کارنامه‌ های امپراتور نورجهان بیگم در خانه ‌های قدیمی و یادگارهای تاریخی شهرهای آگره و لاهور، نقل می ‌شود. شهرهای آگره و لاهور در زمان امپراتوری مغل‌ها اهمیت فراوان سیاسی داشت. در این دو شهر،‌ زنان و مردان مسن، رهنماهای گردشگردان و شیفته گان داستان ‌های تاریخی، قصه‌ های عجیبی از نورجهان بیگم دارند. آنان داستان مواجهه‌ و عاشقی نورجهان و جهانگیرشاه را با آب و تاب قصه می‌ کنند. قصه‌ شکار یک پلنگ آدم‌ خوار توسط نورجهان بیگم هم بسیار مشهور است. بر مبنای روایات شفاهی، پلنگ آدم‌ خواری زنده گی ساکنان یک روستا را تلخ کرده بود. ملکه نورجهان تصمیم گرفت که کار این پلنگ را یک ‌سره کند. او با یک تفنگ فتیله‌ ای در حالی که بر پشت فیلی سوار بود، پلنگ آدم‌ خوار را شکار کرد.مردم عام چیزهای زیادی در مورد داستان عاشقی و شجاعت بی ‌نظیر نورجهان بیگم می ‌دانند، اما هوش‌ مدیریتی، بلند پروازی سیاسی و دنیای ذهنی او چندان شناخته شده نیست. نورجهان بیگم خوش ‌صورت، به رغم موانع فراوان، توانست زمام‌ امور یک امپراتوری وسیع و نیرومند را به دست بگیرد و با تدبیر بی ‌نظیر آن را اداره کند. نورجهان بیگم مهارت ‌های دیگر هم داشت. او شکارچی ماهر، مهندس نوآور و شاعر توانا بود. او نقشه‌ قبر پدر و مادرش را در اگره طراحی کرد. این طراحی نورجهان بیگم،‌ بعدها منبع الهام برای طرح نقشه‌ تاج محل شد.جالب این است که نورجهان بیگم امپراتور، بانویی که در اوج سلطه‌ مردان بر سیاست هند،‌ زمام امور شبه‌ قاره را به دست گرفت، امپراتور‌زاده یا شاهدخت نبود. او با توانایی خود توانست پله‌ های ترقی را از حرم تا دربار جهانگیر شاه بپیماید و زمام ‌امور هند را به دست بگیرد. سوال مهم این است که نور جهان بیگم چگونه توانست زمام امور هند را در وضعیتی به دست بگیرد که نقش اجتماعی و سیاسی زنان چیز شناخته شده و معمول در آن زمان نبود؟ در پاسخ به این سوال فرضیه‌ های زیادی مطرح شده است. عده‌ای می ‌گویند که او یک شبکه‌ حمایتی نیرومند در درون دربار داشت و اعضای خانواده‌ جهانگیر شاه حمایتش می ‌کردند. شماری دیگر به رابطه‌ ویژه‌ی او با همسرش جهانگیر شاه اشاره می‌ کنند. برای جهانگیر شاه، ‌نورجهان بیشتر از دیگر همسرانش عزیز بود. برخی دیگر، بلند پروازی و توانایی‌ های فردی او را تعیین‌ کننده دانسته‌ اند. تردیدی نیست که نورجهان با هوش و بلند پرواز هم بود،‌ اما ویژه‌ گی‌ های فرهنگی هند و مردمان آن نقش عمده در رشد سیاسی نورجهان بیگم داشت. فرهنگ غنی، کثرت ‌گرا و شکیبای هند( ماورای رود سند ) از دیرباز زمینه‌ زنده گی مسالمت ‌آمیز میان ادیان و سنت ‌های مختلف را فراهم کرده است. این فرهنگ غنی برای آدمی ‌زاد فرصت خودآفرینی و تبارز می‌ دهد.نورجهان بیگم در سال ۱۵۹۴ با یک سرلشکر پیشین سپاه مغل ازدوج کرد و با او به بنگال رفت. بنگال که در شرق هند واقع است، در زمان حکومت مغل‌ها ایالتی نسبتاً غنی بود. نورجهان بیگم در بنگال یک فرزند به دنیا آورد. پس از مدتی، شوهر نورجهان بیگم مورد سوظن قرار گرفت. مغل ‌ها تصور می ‌کردند که شوهر نورجهان بیگم بر ضد حکومت آنان فعالیت می ‌کند. جهانگیر شاه به حاکم وقت بنگال امر کرد تا شوهر نورجهان بیگم را بازداشت کند و نزد او به آگره بیاورد، اما شوهر نورجهان با مأموران حکومت بنگال که برای بازداشت او آمده بودند، درگیر شد و جانش را از دست داد.پس از این رویداد، نورجهان به آگره آمد و در پناه دربار جهانگیر شاه قرار گرفت. آهسته‌ آهسته زنان دربار به او اعتماد کردند. او توانست اعتماد بسیاری‌ها را به دست بیاورد. نورجهان در سال ۱۶۱۱ با جهانگیر شاه ازدواج کرد. نورجهان بیستمین و آخرین همسر جهانگیر شاه بود. در اسناد به ‌جا مانده از دربار جهانگیر شاه، نام نورجهان بیگم و چند زن دیگر به کرات ذکر شده است. در کتاب جهانگیرنامه که زیر نظر جهانگیر شاه نوشته شده، آمده است که نقش نورجهان در دربار پس از سال ۱۶۱۴ بسیار جدی و اثرگذار شد. در این کتاب، تصویر روشنی از نورجهان بیگم به دست داده شده است. جهانگیرنامه، نورجهان بیگم را دیپلومات ورزیده، شکارچی ماهر، مشاور فاضل، شخصیت با وقار و دوست‌دار هنر معرفی کرده است.شماری از مورخان به این باور اند که جهانگیر شاه در حد افراط می ‌گساری می ‌کرد و دیگر توانایی کار نداشت. به همین دلیل بود که کل امور پادشاهی را به همسرش نورجهان بیگم سپرده بود، اما این کل حقیقت نیست. جهانگیر شاه تریاک دود می‌کرد و در حد افراط باده می‌نوشید. نورجهان هم برای جهانگیرشاه بیشتر از زنان دیگرش، ‌عزیز بود، اما این‌ها هیچ کدام علت اصلی قدرتمند شدن نورجهان بیگم نبود. نورجهان و جهانگیرشاه مکمل یکدیگر بودند و سندی در دست نیست که نشان دهد جهانگیرشاه از قدرت و نفوذ همسرش ناراحت بود.نورجهان، مدت کوتاهی پس از ازدواج با جهانگیرشاه،‌ یک حکم حکومتی صادر کرد. او در این حکم امر کرده بود که جایداد یک مأمور حکومت مغل به او برگردانده شود. زمین این مأمور را عده ‌ای غصب کرده بودند و به حکم نورجهان دوباره به او برگردانده شد. متن این حکم نورجهان از گزند روزگار در امان مانده و در دسترس است. در پای این متن آمده است که صادرکننده‌ حکم «نورجهان پادشاه بیگم» معرفی شده است. این سند نشان‌ دهنده‌ آن است که نورجهان بیگم پس از ازدوج با جهانگیر آهسته ‌آهسته صاحب صلاحیت شد و دامنه‌ اقتدارش هر روز گسترش می ‌یافت. سلطنت مغل در سال ۱۶۱۷، سکه‌ های طلا و نقره ضرب زد که در یک روی آن اسم جهانگیرشاه و در روی دیگر آن نام نورجهان بیگم درج شده بود. پیک ‌های پادشاه ‌های سرزمین ‌های دیگر، بازرگان و کارمندان دربار به زودی درک کردند که نورجهان قدرت و صلاحیت ‌های گسترده دارد. یکی از کارمندان دربار جهانگیر در یک کتاب آورد است که باری نورجهان بیگم در جایگاه مخصوص پادشاه نشست. جایگاهی که قبل از او زنان اجازه نداشتند به آن بنشینند یا نزدیک شوند. عصیان ‌گری نورجهان بیگم محدود به این مورد نبود.نورجهان بیگم احکام حکومتی را می ‌نوشت، ساختمان ‌های دولتی را طراحی می ‌کرد و به نام خود سکه ضرب می ‌زد. نورجهان بیگم برای حمایت از فقیران و ستم‌ دیدگان برنامه ‌ریزی می‌ کرد. زنده ‌گی نورجهان از تمام زنان معاصر او متفاوت بود. نورجهان به میدان رزم هم می ‌رفت. وقتی جهانگیرشاه در یک جنگ اسیر شد، نورجهان بیگم فرماندهی لشکری را بر دوش گرفت که مأموریتش آزاد سازی پادشاه بود. این ویژ‌ه گی‌های نورجهان بود که نام او را در کنار جهانگیرشاه مانده گار ساخت.

نوت : در جستجو و مرور کاپی از گوگل و انترنت

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۲ـ ۲۳۰۴

استفاده ازمطالب بامداد با ذکرماخذ آزاد است.

Copyright ©bamdaad 2022