درنگی برمسایل مبرم جهان :
کره زمین دیگری نداریم !
به علت افزایش نشر گازهای گلخانه ای مثل دی اکسید کربن و متان در جو کره زمین که سبب محبوس شدن گرمای خورشید می شود، کره زمین با سرعتی بی سابقه در حال گرم شدن است و مردم جهان به عیان می بینند که اکثر شرکت های بزرگ و سیاستمداران جهان چنان که باید و شاید به این مساله جدی توجه نشان نمی دهند و کاری درباره آن نمی کنند. همین عدم توجه کافی در خیلی ازکشورهای جهان باعث شد که در آستانه برگزاری نشست سران برای اقدام در مورد آب وهوا در روز دوشنبه اول میزان (۲۳ سپتامبر) در نیویاورک، نشستی که سازمان ملل متحد سازمان‌دهی می کند، خودِ مردم و به ویژه جوانان تظاهرات اعتراضی گسترده‌ای را در شمار بسیار زیاد از شهرهای جهان تدارک ببینند که روز جمعه ۲۹سنبله برگزار شد.
رهبران کشورهای جهان امسال در نشست سران برای اقدام در مورد آب وهوا به این منظور گردهم آمدند تا درباره وضعیت اضطراری آب وهوای کره زمین و نیز طرح و برنامه های هرکشور در زمینه سیاست‌هایی که باید در پیش بگیرند تا بتوان به تحقق هدف‌های تعیین شده در توافق پاریس کمک کرد، بحث و گفت وگو کنند. نزدیک به چهار سال پیش، در ماه دسامبر ۲۰۱۵ ترسایی ۱۹۵ کشورجهان توافق پاریس را امضا کردند که هدف آن، شتاب بخشیدن و گسترده کردن واکنش جهانی به تغییرهای زیانبار آب وهوایی بود.
از سوی دیگر، تظاهرات توده یی تاریخی و عظیمی با شعار اصلی مراقبت از آب وهوای کره زمین و نجات نوع بشر در بیش از ۱۵۰ کشورجهان (در حدود ۳۰۰۰ شهر) برگزار شد که به طور مشخص هم شرکت‌های بزرگ ملی و بین‌المللی جهان و هم رهبران کشورهای شرکت کننده در نشست سران را هدف گرفته بود تا به آنها نشان دهد که مردمی که در کشورهای آنها زنده گی می کنند، خواهان انجام اقدام‌های جدی در راه دفاع از کره زمین و حیات بر روی آنند. تظاهرات روز جمعه از جزیره‌های اقیانوس اطلس و زیلاند جدید و استرالیا آغاز شد که از لحاظ زمانی جلوتر از بقیه جهان‌اند. قرار تجمع ها در همه‌جا برای ظهر جمعه (۲۰ سپتامبر) در مراکز معین شهری تعیین شده بود. در شهر ملبورن (استرالیا) در حدود ۱۰۰هزار نفر گردهم آمدند تا اعتراض خود را به بی توجهی و بی‌عملیِ دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ نشان دهند و از نسل آینده حمایت کنند که به طور جدّی نگران وضعیت آب وهوای کره زمین و زنده گی خود در دهه های آتی است. تظاهرکننده گان خواهان پایان دادن به عصر سوخت‌های فسیلی بودند و با صدای بلند اعلام کردند که بحران آب وهوایی و گرمایش زمین منتظر ما و شما (دولت‌ها و شرکت‌ها) نمی ماند، و ما نیز منتظر شما (دولت ها و شرکت‌ها) نمی مانیم. بار دیگر، میلیون‌ها نفر از مردم دنیا و در پیشاپیش آنها جوانان و دانش آموزان و دانشجویان و زنان جهان و فعالان محیط زیست و نیروهای دموکرات و چپ دست به اقدامی گسترده زدند تا در درجه اول شرکت ها و دولت‌ها را به برداشتن گام های عملی در راه کاهش زیان‌های تغییرهای آب وهوایی و حفظ محیط زیست نسل های آینده وادارند. سازمان‌دهنده گان این اقدام جهانی معتقدند که مبرم بودن مقابله با بحران کنونی آب وهوا، شیوه‌هایی نوین و واکنش‌هایی مناسب را با توجه مرکزی به حقوق بشر، برابری، و عدالت می طلبد. تظاهرات روز جمعه در شهرهایی در رومانیا، پولند، البانیا، انگلستان، المان، کانادا، پورتوریکو، قبرس، یونان، فرانسه، کنیا، ایرلند، پاکستان، برزیل، هند، اوگاندا، کلمبیا، هاوایی، گوادولوپ، چیلی، جاماییکا، کوبا، ونزویلا، مکسیکو، بولیویا، پیرو، آفریقای جنوبی، تانزانیا، مراکش، نیجریه، ترکیه، ابوظبی، افغانستان، روسیه، ارمنستان، قرقیزستان، تایلند، کامبودیا، چین، بنگلادش، سریلانکا، جاپان، اندونزیا، مالزیا، و فیلیپین، فیجی و... برگزار شد. فقط در ایالات متحد امریکا ۸۰۰ مورد تظاهرات در شهرهای سراسر کشور سازمان دهی شده بود. در حالی که میلیون‌ها تن در سراسر جهان برای حفاظت از محیط زیست به خیابان ها آمدند، متاسفانه در ایران حرکتی دیده نشد، یا اجازه داده نشد، که نشان از بی توجهی کامل حاکمان کشور به این مساله حیاتی نوع بشر است.
در برازیل، که در چند هفته اخیر بخش‌های وسیعی از جنگل آمازونا در آن در آتش سوخت (یا به‌عمد و با اجازه دولت دست راستی آن کشور سوزانده شد تا زمین‌های آن به استفاده کشاورزی و دامداری برسد)، تظاهرکننده گان لبه تیز حمله اجتماعی و سیاسی خود را متوجه ژاییر بولسونارو رییس جمهور راست افراطی کشور کردند و خواستار « عدالت آب وهوایی » شدند. جنگل آمازونا در مجموع در حدود یک چهارم اوکسیژن سطح کره زمین را تولید می کند. سوختن این جنگل مایه نگرانی بسیار جدی مردم جهان شد به طوری که حتا در نشست اخیر ۷ کشور بزرگ جهان در فرانسه نیز درباره آن و درباره کمک به دولت برازیل برای خاموش کردن آتش سوزی صحبت شد.
یکی از بزرگ ترین تظاهرات و راه‌پیمایی‌ها در شهر نیویارک، محل برگزاری نشست سران و مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بود که دانش‌آموزان نقش برجسته ای در آن داشتند. مسیر راه‌پیمایی تظاهرکننده گان از وال استریت نیز می گذشت تا پیام تظاهرکننده گان را به گوش و چشم شرکت‌های بزرگ دنیا برساند. در همین روز، و در شهر سیاتل ایالت واشنگتن در امریکا، صدها تن از کارکنان شرکت غول پیکر آمازون دست از کار کشیدند تا با تظاهرکننده گان همبسته گی کنند. در دست این عده نوشته هایی دیده می شد که از شرکت آمازون می خواست که از همکاری با شرکت های نفت و گاز خودداری کند و از حمایت مالی سیاستمدارانی که تغییرهای زیانبار آب وهوایی را انکارمی کنند دست بردارد.
گریتا تونبرگ، دانش‌آموز ۱۶ ساله سویدنی که الهام بخش و بنیادگذار این تظاهرات اعتراضی به نام « جمعه‌ها برای آینده» است که از سال ۲۰۱۸ ترسایی آن را به راه انداخت، در شهر نیویورک در پیشاپیش تظاهرکننده گان حضور داشت. عکس های او در بسیاری از تظاهرات روز جمعه اول میزان دیده می شد. او در بخشی از صحبت‌هایش در تظاهرات نیویورک گفت: « در حال حاضر، این ما هستیم که داریم کاری می کنیم. اگر هیچ کس دیگری اقدامی نکند، ما اقدام خواهیم کرد... ما خواهان آینده‌ای ایمن و مطمین هستیم. آیا این زیاده خواهی است.»
داده‌های علمی گوناگونی که تا کنون منتشر شده است، حاکی از تغییر آب وهوای زمین بر اثر فعالیت بشر است. در کل کره خاکی، ماه جون امسال در مجموع داغ ترین ماه ثبت شده بود. و پنج سال گذشته نیز داغ ترین سال‌های روی کره زمین از سال ۱۸۸۰ تا کنون (۲۰۱۹) بودند. سال گذشته، هیات بین دولتی تغییرهای آب وهوایی هشدار داد که برای مقابله با پیامدهای وخیم و نگران کننده تغییرهای آب وهوایی ناشی از فعالیت بشر روی کره زمین، و برای محدود کردن گرم شدن کره زمین به ۱٫۵ درجه سلزیوس بیشتر از دمای زمین تا پیش از انقلاب صنعتی قرن هجدهم، به دگرگونی‌های اساسی بی سابقه ای در همهٔ عرصه های زنده گی اجتماعی نیاز است. در چند سال اخیر، جهان شاهد توفان ها و گردبادهای مهیب، سونامی های ویرانگر، خشک سالی، گرمای شدید، آتش سوزی‌های گسترده جنگل‌ها، بر هم خوردن نظم چرخه زایش و رشد گیاهان و حشرات و مهاجرت پرنده گان، و مهاجرت های گسترده مردم به دلیل رخدادهای ناشی از تغییرهای آب وهوایی بوده است. یکی از هدف‌های توافق پاریس (۲۰۱۵) محدود کردن افزایش دمای میانگین روی کره زمین به زیر ۲ درجه سلزیوس در مقایسه با دمای زمین در پیش از انقلاب صنعتی، و بهتر از آن، محدود کردن این افزایش دما به ۱٫۵ درجه تا پایان قرن ترسایی جاری (۲۰۱۹) بود. گزارش هیات بین دولتی را ۹۱ محقق و متخصص علوم گوناگون از ۴۰ کشور جهان تهیه کرده اند که در آن به شش هزار مرجع علمی اشاره شده است.
به گفته پانمایو ژای، عضو هیات رییسه کارگروه شماره‌ٔ ۱ هیات بین دولتی که وظیفه اش بررسی و ارزیابی پایه های علوم طبیعی و فیزیکی تغییرهای کنونی آب وهواست، « یکی از پیام های اصلی و برجسته این گزارش این است که ما هم اکنون شاهد پیامدهای گرمایش یک درجه یی جهان هستیم که از آن جمله‌اند: تغییرهای افراطی آب وهوا در مقایسه با گذشته، بالا آمدن سطح دریاها و کاهش یخ‌های قطبی.» گفتنی است که کشورهای جزیره یی، به ویژه جزیره‌هایی که در اقیانوس آرام و اطلس قرار دارند، از کشورهایی اند که در معرض بزرگ ترین خطر ناشی از بالا آمدن سطح اقیانوس‌ها و دریاها قرار دارند و به شدت نگران حیات ملت خود هستند. طبق برآورد دانشمندان، در صورت افزایش ۲ درجه یی دمای زمین، سطح اقیانوس‌ها ۱۰ سانتی متر بیش از حالتی خواهد بود که دمای زمین ۱٫۵ درجه سلزیوس افزایش یابد. همین نیم درجه تفاوت باعث می شود که ۱۰ میلیون نفر دیگر از مردم جهان در جزیره‌ها و نواحی ساحلی جهان در معرض سیل و دیگر خطرهای ناشی از بالا آمدن سطح آب ها قرار بگیرند. گرمایش زمین، باعث گرم شدن دمای اقیانوس‌ها و اسیدی تر شدن آنها و کاهش محتوای اکسیژن آنها خواهد شد که تأثیر زیانباری بر گونه‌های دریایی، ایکوسیستم آبی، و ماهی گیری خواهد داشت. افزایش ۲ درجه‌ی ی دمای زمین، پیامد هایی نیز برای بهداشت و سلامت ساکنان کره زمین خواهد داشت. بیماری‌ها و مرگ ومیر ناشی از گرمای شدید، شیوع بیماری‌هایی مثل مالاریا، و کاهش بازدهی کشتزارهای غلات از زمره این پیامد های منفی اند.
با همه اینها، گزارش هیات بین دولتی تغییرهای آب وهوایی خوش بین است که بتوان افزایش دمای زمین را به ۱٫۵ درجه حد اکثر محدود کرد، ولی تحقق این هدف، مستلزم برداشتن گام هایی فوری در راه انجام « اقدام هایی گسترده و بی سابقه » در همه عرصه های شهرسازی، تولید انرژی ( از جمله مصرف انرژی های تجدیدپذیر)، صنعت، ساختمان سازی، و جز آن است. اگر بتوان تا سال ۲۰۳۰ ترسایی میزان نشر گاز دی اکسید کربن براثر فعالیت انسان را در حدود ۴۵ درصد در مقایسه با سال ۲۰۱۰ کاهش داد، آنگاه می توان به تحقق هدف ۱٫۵درجه امیدوار بود. برآورد تهیه کننده گان گزارش هیات بین دولتی این است که برای به روز کردن سیستم انرژی جهان، به سرمایه گذاری سالانه ۲٫۴ تریلیون (هر تریلیون=۱۰۰۰میلیارد) دلاری نیاز است. انکارکننده گان تغییرهای آب وهوایی و مدافعان سرسخت صنایع سوخت‌های فسیلی با اشاره به همین ارقام برای مقابله با تغییرهای زیانبار آب وهوایی می گویند که این کار « پرهزینه و غیراقتصادی » است؛ گویی که پول و سودآوری برای آنها ارزشمند تر از جان میلیادرها انسان( از جمله خود آنها) است و کره دیگری هم برای ادامه زنده گی وجود دارد!
برای نمونه، دونالد ترامپ حدود شش ماه پس از آنکه رییس جمهور امریکا شد، اعلام کرد که دولت امریکا دیگر خود را پایبند به توافق ۲۰۱۵ پاریس نمی داند چون زیان اقتصادی برای آن کشور دارد.
خانم دبرا رابرتز، عضو هیات رییسه کارگروه شماره ۲ هیات بین دولتی، که کارش بررسی و اظهار نظر درباره پیامدهای تغییرهای آب وهوایی، آسیب پذیری ساکنان کره زمین، و تطبیق دادن شیوه زنده گی اجتماعی با وضعیت موجود است، می گوید: « این گزارش، اطلاعات لازم را در اختیار سیاست گذاران و مجریان دولتی قرار می دهد تا تصمیم های لازم را برای مقابله با تغییرهای آب وهوایی متناسب با نیازهای محلی و مردم خود بگیرند... چند سال آینده احتمالاً مهم ترین سال‌ها در تاریخ ما خواهد بود.»
بشر برای تحقق این هدف هنوز راه درازی در پیش دارد و متاسفانه هنوز در مسیر درست قرار نگرفته است. علم و داده‌های علمی در این مورد روشن و انکارناپذیر است. برای معکوس کردن آنچه بر سر کره زمین آمده است و برای حفظ بقای نوع بشر و نسل‌های آینده، به اقدام فوری جهانی نیاز است./ مردم
تصویر : Umwelt.de
بامداد ـ سیاسی ـ ۴/ ۱۹ـ ۰۴۱۰
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2019