در حاشیه رخدادهای منطقه :
« ناتوی عزبی » یا ایتلاف استراتیژیک خاورمیانه، مِسا (MESA) درحال شکلگیری
با هدایت امریکا، اوضاع خاورمیانه قرار است از امروز هم بحرانی تر شود. سوریه همچنان در آتش است، عراق هنوز می جنگد، لیبیا درحال نابودی است و یمن هم تقریبا از هم پاشیده است. با این همه، پاسخ جمعی برخی کشورهای خاورمیانه به این بحران‌های تودرتو و چندلایه، نه راهکاری برای پایان این درگیری‌ها ، بلکه تشکیل ایتلافی نظامی برای مقابله با ایران است. براساس گزارش‌ها، ایتلافی از حدود ۴۰ هزار نیروی نظامی کشورهای مختلف عربی که به « ناتوی عربی » شهرت یافته اند، گردهم می‌آیند. اکثر نیروهای این ایتلاف از کشورهای مصر، اردن، مراکش، عربستان سعودی و سودان ( و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج ) هستند و مقر آنها در مصر خواهد بود. در این میان، امریکا یکی از مهم ترین حامیان این ایتلاف است و آن طور که رویترز به نقل از کاخ سفید گزارش داده، دولت امریکا ماه‌هاست در حال بررسی ایده تشکیل ایتلاف با متحدان منطقه ای خود بوده است. برای واشنگتن مهم ترین کارکرد « ایتلاف عربی » مقابله با ایران است؛ اما امریکا درعین حال می خواهد کشورهای عربی منطقه، همکاری های خود را در زمینه دفاع موشکی، آموزش‌های نظامی، مبارزه با تروریزم و مسایل دیگری مثل تقویت روابط اقتصادی و دیپلوماتیک افزایش دهند. گویا ایده این پیمان امنیتی نخستین بار سال گذشته و در جریان سفر دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا، به عربستان سعودی از سوی ریاض مطرح شده است. اگرچه در ابتدا این طرح چندان پیگیری نشد؛ اما حالا تلاش ها برای شکل گیری این ایتلاف به جریان افتاده و چند وچون شکل گیری این ایتلاف احتمالا در نشستی در امریکا به بحث گذاشته می شود.
منابع آگاه می گویند ممکن است این تلاش ها که نام آزمایشی ایتلاف استراتیژیک خاورمیانه، مِسا (MESA)، برای آن درنظر گفته شده، در آینده در نشستی در واشنگتن به بحث گذاشته شود. بر اساس گزارش رویترز، فعلا تاریخ ۱۲ و ۱۳ اکتوبربرای این نشست تعیین شده است. با این حال، منابع آگاه تاکید کرده‌اند مشخص نیست آیا این برنامه امنیتی تا تاریخ آزمایشی تعیین شده برای نشست واشنگتن آماده می شود یا خیر. شکی نیست که شکل گرفتن چنین ایتلافی، خاورمیانه را بیش‌ازپیش بحرانی می کند و می تواند تنش بین کشورهای عربی خاورمیانه را با ایران افزایش دهد. بیشتر اعضای این ایتلاف از کشورهای سنی منطقه هستند و از همین رو، به باور برخی تحلیلگران، اگر این ایتلاف بتواند با پشت سرگذاشتن چالش‌ها هدف خود را دنبال کند، خاورمیانه در آستانه جنگ خونین گروه‌های شیعه و سنی قرار می گیرد. اگرچه به نظر نمی رسد این ایتلاف بتواند تأثیرگذاری و قدرت خود را تا حد ناتو برساند؛ اما می تواند پیشرفت چشمگیری برای کشورهای عربی در بحران زده ترین منطقه جهان باشد.
هرچند ابعاد این طرح به طور رسمی اعلام نشده است، سایت خبری فارن پالسی در گزارشی جزییات این ایتلاف را منتشر کرده است. آن طور که فارن پالسی گزارش داده، فرماندهی این ایتلاف را جنرال سعودی برعهده خواهد داشت و مقر آن در مصر خواهد بود. هدف این ایتلاف، گردهم آمدن نیروهای نظامی چند ملیتی برای مقابله با بحران های آتی خاورمیانه است؛ به همان صورتی که درحال حاضر چندین کشور عربی در قالب ایتلافی مشغول عملیات در یمن هستند. گزارش‌ها حاکی از آن است که ۵۰۰ تا هزار نفر، اعضای ارتش هوایی این ایتلاف هستند، حدود پنج هزار نفر نیروی دریایی این ایتلاف را تشکیل می‌دهند و تقریبا ۳۵ هزار نفر هم از نیروهای زمینی این گروه هستند. این ایتلاف نیز مانند ساختار فرماندهی ناتو از چندین بخش نظامی تشکیل می شود: بخش هوایی، دریایی، زمینی و نیروهای ویژه. ارتش هرکشوری هزینه نیروهای کشور خود را پرداخت می‌کند و بودجه ساختار فرماندهی از سوی شورای همکاری خلیج تامین می شود.
چالش‌های ایتلاف
ایتلاف موسوم به « ناتوی عربی » در حالی ظاهرا با الگوبرداری از ایتلاف عربی به رهبری عربستان در یمن در حال شکل گیری است که این ایتلاف همین حالا با دست کم سه چالش درونی مواجه شده است: اختلاف میان ابوظبی و ریاض، تغییر موضع قطر و تنش اخیر بین عربستان سعودی و مراکش. این چالش‌های حل نشده به ایتلاف جدید هم منتقل می شود و می تواند به یکپارچه گی این ایتلاف ضربه بزند. نیروهای امارات متحده عربی که حرفه‌ای تر از دیگر نیروهای زمینی ایتلاف عربی هستند، از یک گروه جدایی طلب مخالف دولت هادی حمایت می کنند؛ این در حالی است که دولت منصور هادی حمایت عربستان سعودی را دارد. به گفته برخی تحلیل گران، ماموریت و منافع امارات بیشتر در راستای مبارزه با گروه های اسلام گراست تا مقابله با ایران؛ درحالی که عربستان سعودی مدعی حمایت ایران از حوثی‌های یمن است و ایران را بزرگ ترین تهدید موجود می بیند. از سوی دیگر، در سال گذشته ترسایی، قطر که یکی از اعضای ایتلاف عربی در یمن بود، پس از بالاگرفتن اختلاف دیگر کشورهای عربی با این کشور، مجبور به خروج از این ایتلاف شد. در آن زمان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین به بهانه حمایت قطر از گروه‌های تروریستی، این کشور را تحت محاصره هوایی، زمینی و دریایی قرار دادند؛ محاصره‌ای که هنوز هم بعد از گذشت بیش از یک سال، باقی مانده است. خروج قطر از ایتلاف عربی در یمن، موجب ازهم پاشیده گی دولت منصور هادی شد؛ چرا که برخی از اعضای این دولت با دوحه همدردی می کردند و برخی دیگر حامی ریاض بودند. یکی دیگر از اختلافات ایتلاف، رودررویی عربستان سعودی و مراکش است. برخی تحلیل گران تنش اخیر بین مراکش و عربستان سعودی را تهدیدی برای ثبات ایتلاف جدید می دانند. افکار عمومی مراکش این روزها خواستار خروج رباط از ایتلاف به رهبری عربستان سعودی در یمن است و از همین رو، به نظر نمی رسد از ورود این کشور به ایتلاف نظامی بزرگ تری حمایت کند. علاوه بر افکار عمومی، دولت های مراکش و عربستان سعودی نیز اختلاف نظرهای بسیاری دارند. برای مثال مراکش نماینده اسلامی معتدل در منطقه است؛ درحالی که عربستان میزبان سنی های تندرو است و در سال های اخیر بارها به گروه‌های اسلام گرایی تندرو در منطقه کمک مالی و تجهیزاتی کرده است.
با این حال، برخی ناظران جدی بودن این اختلافات را رد می کنند؛ چرا که به اعتقاد این گروه، مراکش دنبال گسترش هویت خود به عنوان کشوری افریقایی است و نه یکی از کشورهای خاورمیانه، ازهمین رو دو کشور می توانند درنهایت مشکلات خود را کنار بگذارند و در بزنگاه‌ها با یکدیگر همکاری کنند./ش
منبع عکس :
EPOCHTIMES.de
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۸ـ ۳۱۰۷
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.