جنجال در داووس

 

 

نشست مجمع جهانی اقتصادی ( WEF)  ) با حضور سران سیاسی و اقتصادی جهان در داووس سویس، از شمار گردهمایی هایی است که درآن روندها و چشم‌ اندازهای اقتصاد جهان مورد برسی قرارگرفته و درآن معاملات کلان تجارتی و اقتصادی  با هم گره می خورند. هرچند ادعا می شود که این مجمع اقتصادی جهانی در راه کوتاه کردن فاصله  میان فقر و ثروت  می کوشد ؛ ولی درحقیقت این یک ادعای دروغینی بیش نیست. اکسفام، انجمن بین ‌المللی برای ریشه ‌کن کردن فقر و گرسنه گی در جهان، در گزارش  روز دوشنبه  خود یاد آورد شده که درز میان فقر و ثروت  بیشتر از گذشته عمیق تر شده و ساختارهای اقتصادی بین‌ المللی « بیمار ، ناکارآمد و شکست خورده »  است. بر اساس این گزارش، نیمی از جمعیت جهان در سال ٢٠١٧ ترسایی از رشد جهانی، هیچ بهره‌ای نبرده‌اند. با آنکه درباره  نشست  داووس گزارشات فراوانی بدست نشر سپرده شده است،  اینک ما مطلبی درباره حضور و دیدگاه رییس جمهور امریکا دونالد ترمپ، را به نشر می رسانیم  امید مورد توجه قرار گیرد. بامداد

 

با توجه به سیاست « نخست امریکا »ی دونالد ترامپ، رییس ‌جمهور امریکا، به نظر می ‌رسید حضور او در داووس برای او و تیم همراهش چندان خوشایند نباشد. در واقع از جایی که اجلاس داووس (  Davos )  بر ترویج جهانی ‌شدن و همکاری جهانی استوار است، سیاست ‌های ترامپ که مبنی بر حمایت از تولید داخلی است، به ‌شدت در تضاد با اهداف این اجلاس قرار می ‌گیرد؛ اما برخلاف انتظارها، به نظر استقبال گرمی از هیات امریکایی و ترامپ در اجلاس اقتصادی جهانی داووس صورت گرفت؛ استقبالی که طبق اعلام یکی از مقامات ارشد کاخ سفید، موجبات خرسندی رییس ‌جمهور امریکا را نیز فراهم آورده است. البته این استقبال گرم پایان چندان خوشی نداشت و واکنش‌ های نه‌چندان مثبت به سخنرانی ترامپ در روز اختتامیه این اجلاس، عملا رشته‌های ترامپ را پنبه کرد. شاید استقبال گرم اولیه می ‌توانست اندکی به ترمیم چهره بین ‌المللی ترامپ و متعاقب آن امریکا کمک کند. ترامپ در ماه‌های اخیر به‌ واسطه تصمیماتی مانند به رسمیت ‌شناختن بیت‌ المقدس به‌عنوان پایتخت اسراییل و همچنین اظهارات نژاد پرستانه‌ اش درباره مهاجران افریقایی، به ‌شدت تحت فشار افکار جامعه جهانی قرار گرفته بود؛ مساله‌ای که جایگاه بین‌المللی امریکا را به‌ شدت زیر سوال برده است. از دیگر سو، هرچند ترامپ در مصاحبه خود با شبکه « سی‌ان ‌بی ‌سی »، هدف خود را از حضور در اجلاس داووس، ترغیب شرکت‌ها به سرمایه ‌گذاری در امریکا عنوان کرد؛ اما صحبت‌های او درباره مناقشه اسراییلی و فلسطینی، حاشیه‌ های سیاسی زیادی را به دنبال داشته است.


هشدار به شرکای تجاری
ترامپ در صحبت‌های خود در آخرین روز اجلاس داووس، کوشید با ترسیم تصویری از موفقیت‌های اقتصادی خود در دوران یک ‌ساله حضور در کاخ سفید، بیشتر بر مسایل اقتصادی و تجاری تاکید کند؛ هرچند در بخش‌هایی گریزی به مسایل سیاسی، بین ‌المللی و حتا رسانه‌ها نیز زد. او در سخنان خود با تاکید برعادلانه و دوطرفه ‌بودن تجارت، خاطرنشان کرد تجارت ناعادلانه تمام کشورهای جهان را تضعیف می ‌کند. در واقع او روز جمعه به ‌صراحت به شرکای تجاری امریکا هشدار داد واشنگتن دیگر تجارت ناعادلانه و رویه‌ های مخرب در بازار را تحمل نخواهد کرد. او در همین رابطه افزود: « ما نمی ‌توانیم تجارت باز و آزاد داشته باشیم، اگر برخی از کشورها بخواهند به هزینه دیگرکشورها از آن سواستفاده کنند». احتمالا منظور ترامپ کشورهایی مانند چین و المان است که پیش‌ تر نیز از تراز تجاری منفی امریکا با آنها گله کرده است. البته او در بخش‌هایی از سخنان خود کوشید با ابراز تمایل برای پیوستن مجدد به توافق تجاری ترانس ‌پاسفیک در صورت تامین منافع امریکا، پالس‌ های مثبتی را به حاضران در جلسه ارسال کند. با‌ این‌ حال، برخلاف سخنرانی دیگر رهبران جهان، سخنرانی ترامپ با کف ‌زدن حضار همراه نبود که این از تضاد افکار و ایده‌های رییس  ‌جمهور امریکا با هدف و محتوای این اجلاس خبر می ‌دهد. ترامپ همچنین از سخنرانی ‌اش در اجلاس داووس برای تشریح اقدامات خود در راستای اصلاح نظام مالیاتی امریکا و مقررات ‌زدایی بهره گرفت و از تصمیم شرکت‌هایی مانند اپل برای سرمایه‌ گذاری در ایالات متحده خبر داد. او در جایی از سخنان‌ خود این ‌طور عنوان کرد: « وقتی امریکا رشد ‌کند، جهان رشد می ‌کند». او همچنین از تریبون این اجلاس اقتصادی برای تکرار انتقادات اش از رسانه‌ ها بهره گرفت و گفت تا پیش از رییس ‌جمهورشدن نمی ‌دانسته چقدر رسانه‌ها می‌توانند کثیف، پست، بدجنس و دروغ‌ گو باشند. طبق گزارش‌های واصله، این بخش از سخنان او با واکنش منفی حاضران در سالون مواجه شده است. او همچنین در جایی از سخنان خود از رهبران خواست هزینه‌ های خود در بحث دفاعی را افزایش دهند. او درهمین رابطه با بیان اینکه امنیت مشترک کشورها نیازمند پرداخت سهم عادلانه از سوی تمام طرفین است، خواستار افزایش فشار بر شبه‌ جزیره کوریا با هدف خلع سلاح اتمی این کشور شد. ترامپ از رهبران جهان خواست تا مانع دستیابی ایران به سلاح‌های هسته ‌ای شوند. این در حالی است که ایران و دیگر نهادهای بین ‌المللی ازجمله آژانس انرژی هسته‌ ای، با انکار تلاش برای ساخت سلاح‌ های اتمی، برنامه هسته ‌ای خود را صلح‌آمیز دانسته ‌اند.


تهدید فلسطین از داووس
در شرایطی که انتظار می ‌رفت ترامپ از فرصت اجلاس جهانی داووس برای کاهش تنش‌ها و افزایش همکاری‌ها بهره گیرد، حتا حضور در این اجلاس جهانی نیز باعث نشد تا او از مواضع خود درخصوص مناقشه اسراییل ـ فلسطین  کوتاه بیاید. او در دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست ‌وزیر اسراییل، در حاشیه اجلاس داووس، بار دیگر تهدید کرد که در صورت شرکت ‌نکردن فلسطینیان در مذاکرات صلح، کمک‌های اقتصادی و امنیتی امریکا به فلسطین را قطع خواهد کرد. کمک نقدی امریکا به فلسطین در سال ٢٠١٦ ترسایی ٢٦٠‌میلیون دالر بوده است. این در حالی است که اسراییل سالانه بیش از سه‌ میلیارد دالر کمک نظامی از امریکا دریافت می‌ کند. به نظر این تهدید جدید بعد از آن صورت می‌ گیرد که در سفر اخیر مایک پنس، معاون اول ترامپ به منطقه، رهبران فلسطینی حاضر به دیدار با او نشدند. حال ترامپ از این اقدام به‌ عنوان بی ‌احترامی به ایالات متحده یاد می‌ کند. در واقع تنش میان رهبران فلسطینی و ایالات متحده  امریکا بعد از تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت امریکا به بیت‌ المقدس بالا گرفت. این تصمیم باعث شد تا دیگر میانجی ‌گری امریکا در مذاکرات صلح را نپذیرند  و محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، از بیت ‌المقدس به‌ عنوان پایتخت ابدی فلسطینیان یاد کند. در هر صورت، این نخستین ‌باری است که رییس ‌جمهور امریکا از کمک‌ های مالی این کشور به‌ عنوان یک اهرم فشار برای آوردن فلسطینیان پای میز مذاکره استفاده می ‌کند. البته پیامدهای قطع این کمک‌های مالی و امنیتی از آن جایی که بخشی از آن صرف آموزش نیروهای امنیتی فلسطینی می ‌شود، می‌ تواند  دامن خود اسراییل را نیز بگیرد. از دیگر سو، کاهش کمک ‌های مالی امریکا به اردوگاه‌های آواره گان فلسطینی نیز می‌تواند به افزایش تنش‌ها در این منطقه کمک کند. پیش ‌تر ایالات متحده از کاهش ٥٠ درصدی کمک نقدی‌ اش به آژانس امداد آواره گان فلسطینی خبر داده بود. این آژانس که وظیفه خدمت ‌رسانی به بیش از پنج ‌میلیون آواره فلسطینی را در مناطق اشغالی، لبنان، اردن و سوریه برعهده دارد، نقش مهمی در حفظ ثبات و آرامش در مناطق اشغالی ایفا می‌ کند. هرگونه اخلال در خدمات ‌رسانی این آژانس با ایجاد نارضایتی و ناآرامی در اردوگاه‌ های آواره گان، می‌ تواند امنیت و ثبات در منطقه را تحت ‌الشعاع قرار دهد. درواقع انتفاضه اول و دوم و همچنین جنبش‌های فتح و حماس از دل همین اردوگاه‌ها سر برآوردند که فقیرترین و محروم ‌ترین اقشار مردم فلسطین را در خود جای داده‌اند.


بیت ‌المقدس خریدنی نیست
البته این تهدید ترامپ از سوی رهبران فلسطینی بی ‌پاسخ نماند. نبیل ابو ردینه  سخن گوی رییس تشکیلات خودگردان، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که سیاست تهدید بر مردم فلسطین تاثیری ندارد. او درهمین‌ زمینه افزود: «مساله بیت‌المقدس یک مساله مقدس است؛ بیت‌ المقدس کلید جنگ  و صلح در منطقه است و نمی ‌توان با تمام پول عالم نیز آن را خرید». صایب عریقات  مذاکرکننده  پیشین  فلسطین، نیز در همین خصوص گفت: « شاید ترامپ با پولش بتواند خیلی چیزها را بخرد ولی نمی ‌تواند شرافت ملت ما را بخرد». حنان اشراوی یکی از مقامات فلسطینی، نیز عدم دیدار با یک فرد سرکوبگر و ظالم را نه نشانه بی ‌احترامی بلکه نشانه عزت ‌نفس توصیف کرده است. حسام زملط  سفیر فلسطین در ایالات متحده، نیز در گفت ‌وگو با « بی‌ بی‌ سی»، با انکار بی ‌احترامی فلسطینی ها به امریکا گفته است که فلسطین ها تنها از حقوق خود دفاع می ‌کنند. از نظر زملط، فشار مالی با اغراض و نیات سیاسی راه به جایی نخواهد برد. او همچنین عنوان کرده است که ترامپ با تصمیم اخیرش درباره بیت ‌المقدس  کل میز مذاکره را برهم زده است. این در حالی است که نتانیاهو در حاشیه اجلاس داووس خاطرنشان کرد، تحت هر توافق صلحی، بیت ‌المقدس پایتخت اسراییل باقی خواهد ماند. با این تفاسیر باید گفت، نه ‌تنها حضور ترامپ در داووس کمکی به ترمیم وجهه بین ‌المللی امریکا نکرد بلکه تهدید فلسطینیان به قطع کمک‌ ها، خط ‌ونشان‌ کشیدن برای شرکای تجاری و همچنین انتقادات سخیف از رسانه‌ها باعث شد تا جایگاه بین‌المللی امریکا و صلاحیت او به‌ عنوان رییس ‌جمهور امریکا بیش از پیش زیر سوال برود./ش

 بامداد ـ  سیاسی ـ ۱/ ۱۸ـ ۲۷۰۱