حزب حاکم محافظه کار بریتانیا اکثریت پارلمانی خود را از دست داد
اختلاف حزب محافظه کار و حزب کارگر فقط دو درصد بود.حزب محافظه کار: ۴۲ درصد و حزب کارگر ۴۰ درصد
تــرزا مـی نخـست وزیــر محافظه کار بریتانیا، با برگزاری انتخابات زودهنگام سودای افزایش اکثریت حزب اش در پارلمان را در سر داشت اما نتایج انتخابات سراسری روز پنجشنبه بریتانیا نه تنها به کلی اکثریت را از حزب محافظه کار گرفت و به کاهش کرسی های این حزب در پارلمان منجر شد، بلکه موقعیت شخص ترزا می را هم متزلزل کرد. تا پیش از اعلام نتایج همه پیش بینی ها متفق‌القول از پیروزی محافظه کارها و کسب اکثریت در انتخابات حکایت داشت و شک و شبهه فقط در میزان آرا این حزب بود.
اما ورق برگشت و حزب محافظه کار با ازدست دادن ۱۲ کرسی اکثریت کرسی های پارلمان را از کف داد و برخلاف پیش بینی‌ها ، حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین توانست با افزایش ۳۱ کرسی خود در پارلمان روی‌هم رفته ۲۶۱ کرسی را از آن خود کند.
اختلاف حزب محافظه کار و حزب کارگر فقط دو درصد بود؛ حزب محافظه کار: ۴۲ درصد و حزب کارگر ۴۰ درصد.
گرچه تعداد کرسی‌های حزب محافظه کار همچنان از حزب کارگر بیشتر است، اما به درستی می توان جرمی کوربین را پیروز انتخابات سراسری اخیر بریتانیا خواند.
او یک تنه در میدان رقابت با محافظه کاران، حزب کارگر را بالا کشید و تحت فشار داخلی حزب خود و کودتای هم حزبی‌هایش هم سربلند بیرون آمد. کوربین زمانی رهبری حزب کارگر را برعهده گرفت که ماجراجویی های نظامی دولت بلیر در عراق و برنامه های خصوصی سازی در بریتانیا و درنتیجه بحران مالی، این حزب را نزد افکار عمومی بی اعتبار کرده بود. کوربین کسی بود که بار دیگر حزب کارگر را با سنت خود آشتی داد و مواضع این حزب را که تا پیش از سال ۲۰۱۵ ترسایی و رهبری او، به حزب چپ میانه بدل شده بود، به مواضع چپ های رادیکال نزدیک کرد.
او حزب کارگر را با نیم میلیون عضو به یکی از بزرگ ترین احزاب اروپا بدل کرد. در کارزار انتخاباتی اخیر هم کوربین برخلاف ترزا می، رویکرد آسان گیرانه تری نسبت به مهاجران داشت و برنامه های ضد ریاضتی و تاکیدش بر خدمات عمومی، بسیاری از بریتانیایی ها به ویژه جوانان را به حمایت از سیاست های چپ گرایانه‌اش وا داشت.
در مقابل ترزا می بیش تر روی برنامه های خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا متمرکز بود؛ امری که به نظر می رسد در نهایت به ضرر او و حزبش تمام شد. با همه اینها احتمال نخست وزیری کوربین اندک است و جنب و‌جوش ترزا می برای تشکیل دولتی ایتلافی و ماندن در قدرت به‌عنوان نخست وزیر هم از همان ساعات اولیه پس از اعلام نتایج آغاز شد*. در پی اعلام نتایج بسیاری از سیاست مداران بریتانیایی ازجمله جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر، از ترزا می خواستند از نخست وزیری استعفا دهد اما او با رد این پیشنهادات گفت بریتانیا اکنون به ثبات نیاز دارد. لازمه تشکیل دولت مستقل، کسب ۳۲۶ کرسی از ۶۵۰ کرسی پارلمان است و حزب محافظه کار با ۳۱۸ کرسی اکنون نمی تواند بدون ایتلاف با حزبی دیگر دولت تشکیل دهد، چنین شرایطی را در بریتانیا اصطلاحاً پارلمان معلق می خوانند.
راهکارهای پیش‌ِ روی ترزا می
در چنین شرایطی رهبرحزبی که بیشترین کرسی های پارلمان را به دست آورده این فرصت را دارد که برای تشکیل دولت تلاش کند. این تلاش ها از دو راه می گذرد: گزینه نخست ایتلاف با حزبی دیگر و تشکیل دولتی ایتلافی است که در این شرایط برخی وزارت خانه‌ها با حزب دیگر تقسیم می شود و از این راه حزب محافظه کار که اکنون بیشترین کرسی را دارد مطمین خواهد بود برای تصویب طرح‌هایش در پارلمان با مشکلی جدی روبه رو نخواهد شد. اما یک امکان توافق غیررسمی دیگر هم در کار است که به توافق «اعتماد و حمایت » معروف است.
در چنین حالتی احزاب کوچک تر به حزب بزرگ تر قول می دهند از لایحه های دولت در پارلمان مانند بودجه پیشنهادی دولت حمایت کنند و در عوض این لایحه‌ها با مشورت حزب کوچک تر نوشته می‌شود و در واقع این حزب کوچک تر نقشی کم رنگ در دولت دارد. در چنین شرایطی دولت اقلیت هم کرسی‌های وزارتخانه را برای خود نگه داشته است و هم از آن سو نگران رای عدم اعتماد پارلمان به خود نیست.
با این همه براساس گزارش‌ها ترزا می توانسته برای تشکیل دولت با حزب اتحادیه دموکراتیک (DUP) که بزرگ ترین حزب در ایرلند شمالی است به توافق برسد. پیش تر «آرلین فوستر»، رهبر این حزب که ۱۰ کرسی در پارلمان دارد، برای ایتلاف با حزب محافظه کار اعلام آماده گی کرده بود و منابع این حزب نیز دلیل اصلی این توافق را جلوگیری از نخست وزیری جرمی کوربین اعلام کرده بودند.
با این همه هنوز مشخص نیست آیا این دو حزب برای تشکیل دولت ایتلافی به توافق رسیده‌اند یا در قالب توافق « اعتماد و حمایت ». آن طور که گاردین به نقل از منابع آگاه گزارش داده، به نظر می رسد دو حزب به این نتیجه رسیده‌اند که نیازی به تشکیل دولت ایتلافی نیست.
ترزا می نیز در بیانیه ای از دیدار با ملکه بریتانیا و کسب اجازه از او برای تشکیل دولت خبر داد و گفت این دولت هدایت مذاکرات برگزیت که ۱۰ روز دیگر آغاز می شود را برعهده خواهد داشت. لیبرال دموکرات‌ها و همچنین جرمی کوربین، از پیش احتمال هرگونه توافق و ایتلافی را با رقبا منتفی دانسته‌اند. لیبرال دموکرات‌ها خاطره خوشی از ایتلاف با دیوید کامرون پس از انتخابات ٢٠١۵ ترسای ندارند. کوربین نیز تشکیل کابینه ایتلافی با حزب ملی اسکاتلند یا لیبرال دموکرات را رد کرده است.
تحرکات اخیر ترزا می نشان می دهد با وجود افزایش تعداد کرسی های حزب کارگر و کاهش اکثریت حزب محافظه کار، ترزا می همچنان نخست وزیر بریتانیا باقی می ماند. متحدان او در شرکت‌های بزرگ و رسانه های جریان اصلی هم از همین فردا برای احیای این حزب سنگ تمام می گذارند و طرح های جدید این حزب برای حمله به خدمات اجتماعی و رفاه عمومی هم ادامه خواهد داشت. اما این بار حزب کارگر به رهبری کوربین موقعیت خود را به طرزی ناباورانه بهبود بخشیده تا در مقابل ترس و سرکوب، امید و آرزو بیافریند.
خطاهای فاجعه بار ترزا می از نظر مفسران
نخست وزیر بریتانیا زیر رگبار انتقاد مفسران روزنامه‌های جهان قرار دارد. ترزا می با تجدید انتخابات پارلمانی دست به یک قمار بزرگ سیاسی زد و بازی را باخت. نخست وزیر بریتانیا یک نکته را ندید و آن اینکه او «مارگارت تاچر» نیست.
مفسر روزنامه پولندی «رزکزپوس‌پولیتا» به خطای اصلی و مهم ترزا می اشاره می کند و می نویسد: « ترزا می یک خطای فاحش مرتکب شد؛ او فراموش کرد مارگارت تاچر جدید بریتانیا نیست، بلکه نخست وزیری است که تنها به طور تصادفی به این مقام رسیده است.
پس از آنکه «بوریس جانسون»، سخنگوی اصلی طرفداران خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، از پذیرش مسوولیت اداره کشور سر باز زد، محافظه کاران ترزا می را برگزیدند؛ آن هم به این علت که ترزا می موضع روشن و شفافی درباره خروج از اتحادیه نداشت و در‌عین‌حال، کس دیگری هم در کار نبود».
به گزارش دويچه‌وله، مفسر روزنامه «دنیک ان» چاپ اسلواکی، بیشتر به ویژگی‌های شخصیتی ترزا می توجه کرده است. او می نویسد: « ترزا می تا پیش از برگزاری رفراندوم خواستار ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا بود؛ اما پس از رفراندوم، نه تنها وظیفه نخست وزیری را پذیرفت، بلکه حتا به مدافع سرسخت خروج بریتانیا از این اتحادیه بدل شد. از منظر حرفه ای، شاید بتوان این تغییر را فهمید؛ اما این امکان منتفی نیست که بخشی از مردم این تغییر مواضع را نوعی محاسبه گری و حرص و طمع به کسب قدرت ارزیابی کرده باشند و آن را نوعی فقدان باورپذیری و ثابت قدمی او بدانند؛ موضوعی که حداقل درباره رقیب او در انتخابات، یعنی جرمی کوربین از حزب کارگر صدق نمی‌کند».
مفسر روزنامه آلمانی «زوددویچه سایتونگ » به شعارهای ترزا می در انتخابات اشاره می کند و می نویسد: « ترزا می تلاش داشت ذهن مردم را با شعارهای خود پر کند؛ غافل از اینکه با افرادی بالغ رو به روست».
مفسر روزنامه فرانسوی «فیگارو» درباره آینده ترزا می می پرسد و می نویسد : پرسش اصلی روز پس از این انتخابات سرنوشت ساز این است که آیا ترزا می می رود یا می ماند؟
مفسر روزنامه سویدنی «داگنز نی هیتر» می نویسد: « با تجدید بی مورد و غیرالزامی انتخابات پارلمانی، ترزا می خطای وحشتناکی را مرتکب شده است. حال، دوستان و یاران حزبی‌اش چاقو‌های خود را تیز کرده‌اند و بازار گمانه زنی بر سر رهبری جدید حزب رونق گرفته است. یک آینده سیاسی پرهرج‌ومرج در انتظار بریتانیاست»/ shargh daily
بامداد ـ سیاسی ـ ۴/ ۱۷ـ ۱۱۰۶