حسن روحانی رییس جمهورایران بعد از امضای توافق با هند و افغانستان گفت: کشورهای دیگر هم می توانند ملحق شوند
چابهار به دالان حمل ونقل و گذر بین‌المللی بین ایران، هند و افغانستان تبدیل شد. نارندرا مودی نخست وزیر هند، عصر یکشنبه آمد و اشرف غنی رییس جمهور افغانستان، نیز دیروز رسید تا مقامات سه کشور توافق نامه ای در زمینه بندر ترانزیتی چابهار امضا کنند؛ توافق نامه ای که به گفته نخست وزیر هند « راه های ارتباطی جدیدی را برای روابط هرچه نزدیک تر سه کشور می گشاید».
تعبیر روحانی نیز از موافقت نامه آن بود که « چابهار به عنوان مبدأ دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و جنوب و شمال خواهد بود و با اتمام راه آهن چابهار و زاهدان و سپس زاهدان و سرخس، این بندر می تواند به نقطه اتصالی بین کشورهای مختلف از جمله هند با افغانستان، کشورهای آسیای میانه، قفقاز و شرق اروپا تبدیل شود».
این همان موافقت نامه ای است که مقامات سه کشور از یک سال قبل برای امضا و اجرای آن کوشیده‌اند. اشرف غنی در سفر پیشین خود ( حمل ٩٤) همکاری های چند جانبه با ایران، هند، تاجیکستان و ترکمنستان را مورد تاکید قرار داده بود. در راستای همین همکاری های چند جانبه بود که وزیر راه و شهرسازی ایران و وزیر کشتیرانی هند در ثور سال ٩٤ قرارداد مشارکت هند در توسعه فاز یک بندر چابهار را امضا کردند. عبدالله عبدالله، رییس اجرایی دولت افغانستان، نیز اواسط ماه میزان گذشته در صدر هیاتی از وزیران کابینه این کشور به بندر چابهار سفر کرد و صادرات و واردات کالا های افغانستان از این بندر را مورد بررسی قرار داد.
این توافق نامه سه جانبه عصر دیروز در تهران امضا شد و کشورهای دیگر نیز می توانند در آینده به این سند همکاری بین ایران، هند و افغانستان ملحق شوند. این را حسن روحانی، رییس جمهوری کشورمان، پس از امضای موافقت نامه مذکور گفت. او با تاکید بر اینکه « پیام این سند آن است که کشورهای منطقه باید از فرصت‌های منطقه ای برای توسعه و تقویت کل منطقه استفاده کنند»، گفت: «ما در سایه سرمایه گذاری و فعالیت مشترک در چابهار می توانیم کشور هند را در یک مسیر مطمین به افغانستان و کشورهای آسیای میانه و قفقاز متصل کنیم. بنابراین موافقت نامه و سندی که به امضا رسید، پیامی برای همه کارآفرینان در سه کشور و کشورهای منطقه است که می توانند بر مبنای دالان جدید بین‌المللی برنامه آینده خودشان را تنظیم کنند».
او این سند را یک سند اقتصادی، سیاسی و منطقه ای توصیف کرد و گفت: « در این توافق سه جانبه فضا برای حضور کشورهای دیگر و فعالیت کشورهای دیگر باز است و کشورهای دیگر هم می توانند به این سند همکاری در آینده ملحق شوند. سند و توافق امروز علیه هیچ کشوری نخواهد بود و آنچه فعالیت سه کشور است به نفع کل منطقه و به ویژه صلح و ثبات منطقه خواهد بود».
روحانی با اشاره به جلسات دو جانبه‌ای که قبل از امضای این سند با مودی و اشرف‌غنی داشت، گفت: « تصمیم بر این شد که هر کشوری وزیری را برای ادامه کار قرار دهد و وزیر راه و شهرسازی از طرف ایران اعلام می‌شود و آقای مودی هم وزیر راه و حمل ونقل را به‌عنوان مسوول این کار اعلام کردند و آقای اشرف‌غنی هم بنا شد به زودی وزیر مربوطه را اعلام کنند که این سه وزیر به طور منظم با هم جلسات مشترک داشته باشند و پیشرفت کار نظارت و گزارش کار را به سران سه کشور اعلام کنند».
امضای ١٢ سند همکاری با هند
نارندرا مودی نخست وزیر هند که در پاسخ به دعوت حسن روحانی، رییس جمهوری کشورمان، راهی ایران شده بود، عصر یکشنبه به همراه یک هیات بلند پایه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به تهران رسید و با انتشار توییتی به زبان فارسی در صفحه شخصی خود اظهار امیدواری کرد که این سفر بتواند پیوند های فرهنگی و انسانی بین هند و ایران را بیش از پیش تحکیم کند.
او صبح دیروز در مجموعه تاریخی- فرهنگی سعدآباد مورد استقبال روحانی قرار گرفت و در ادامه روز ١٢ سند همکاری در بخش‌های مختلف با ایران امضا کرد. مودی به عنوان نخستین نخست وزیر هند که در ١٥سال اخیر به ایران آمده است، بعد از دیدار با روحانی در یک نشست خبری مشترک شرکت و پیرامون مسایل دو جانبه و چند جانبه گفت وگو کرد. آن طور که روحانی در این نشست خبری می گفت آنها در این دیدار « با توجه به اهمیت ثبات و امنیت منطقه به ویژه در افغانستان، عراق، سوریه، یمن و سایر کشورها و معضل مهم، تروریسم در منطقه تصمیم گرفتند تا « در زمینه مسایل سیاسی و ارتباطات اطلاعاتی روابط نزدیک تری را برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه و همچنین در مبارزه با تروریست دنبال کنند». روحانی با بیان اینکه «این سفر که در شرایط پسابرجام و پساتحریم انجام شده زمینه توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور را بیش از گذشته مهیا کرده است»، گفت: « روابط اقتصادی دو کشور می تواند بسیار گسترده تر از گذشته باشد و تصمیم بر این گرفته شد که روابط دو کشور از حالت تجاری بین دو طرف به روابط اقتصادی جامع دو کشور تبدیل شود».
وی خاطرنشان کرد: « با توجه به شرایط انرژی در ایران و معادن بسیار قوی در هندوستان و وجود بندرهای راهبردی مثل چابهار ما می توانیم در صنایع مختلف ازجمله آلومینیوم، فولاد و پتروشیمی با یک دیگر همکاری های مشترک داشته باشیم. با سرمایه گذاری هندوستان در توسعه بندر چابهار و تجهیز آن و همچنین اعتباراتی که برای بندر چابهار از طرف این کشور مدنظر است، چابهار می تواند تبدیل به یک نماد بزرگ همکاری بین دو کشور بزرگ ایران و هندوستان شود».
به گفته روحانی، « چابهار به‌عنوان مبدا دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و جنوب و شمال خواهد بود و با اتمام راه آهن چابهار و زاهدان و سپس زاهدان و سرخس این بندر می تواند به نقطه اتصالی بین کشورهای مختلف از جمله هند با افغانستان، کشورهای آسیای میانه، قفقاز و شرق اروپا تبدیل شود».
تسهیلات بانکی و روابط اقتصادی
رییس جمهوری خاطرنشان کرد: « با توجه به نقش بانک ها در روابط اقتصادی دو کشور، امروز بحث های بسیار مهمی درباره نحوه ساماندهی روابط بین بانک ها مطرح شد و درباره آن به بحث و بررسی پرداختیم که امیدواریم در آینده نزدیک تسهیلات بانکی بیش از گذشته شرایط را برای روابط اقتصادی وسیع تر بین دو کشور مهیا و آماده کند».
روحانی یادآور شد: «با توجه به پیشرفت کشور هندوستان در فناوری های نو و هایتک به ویژه در زمینه آی سی تی، بیوتکنولوی، نانوتکنولوژی و هوافضا امروز تصمیم گرفتیم روابط دو کشور در زمينه فناوری های نو، دانشگاه‌ها و پارک های علمی و فناوری توسعه یابد».
او موضوع گردشگری را از محورهای گفت وگو با نخست وزیر هند بیان کرد و گفت: « با توجه به اشتراکات فراوانی که بین دو ملت وجود دارد و علاقه به زبان‌های دو کشور و کرسی‌های زبان فارسی و هندی در هندوستان و ایران تصمیم گرفته شد روابط تهران - دهلی نو در زمینه گردشگری توسعه یابد». مودی نیز در تشریح محورهای مذاکرات دوجانبه با روحانی گفت: «در مسایل گوناگون فی مابین تمرکز کردیم، درباره اوضاع کنونی پیش روی منطقه و مسایل مشترک دو کشور در سطح بین‌المللی، هم اندیشی و تبادل نظر شد؛ همکاری و مشارکت با یک دیگر در این زمینه بسیار حایز اهمیت است».
او با تاکید بر اینکه دستاوردهای دیدار دیروز و قراردادهای امضا شده، فصل تازه‌ای در عرصه همکاری‌های استراتژیک دو کشور رقم می‌زند، گفت: « همکاری های گسترده تجاری، ارتباطات کارآمد جاده‌ای به ویژه راه‌آهن، مشارکت در بخش صنایع نفت و گاز، آموزش و سایر زمینه‌های فرهنگی، ارکان اصلی و کلی همکاری‌های اقتصادی ایران و هند را تشکیل می‌دهد».
نخست وزیر هند توضیح داد: « براساس قرارداد دوجانبه توسعه بندر چابهار و زیرساخت‌های آن، همچنین تخصیص ٥٠٠ میلیون دلار از طرف هند برای این مهم، سنگ بنای این اقدام بزرگ خواهد بود. این قرارداد به پیشرفت و رشد اقتصادی منطقه منجر می‌شود و ما مصمم هستیم هرچه زودتر این قراردادها را عملی کنیم».
او همچنین گفت: « هند و ایران در امنیت، ثبات و پیشرفت منطقه نیز نقش تعیین کننده دارند، دو کشور درباره گسترش نیروهای ناامن کننده، افراطی گری و تروریسم در منطقه نگرانی‌های مشترکی دارند. ما توافق کردیم در مبارزه با خطر تروریسم، افراطی گری، حمل ونقل مواد مخدر و جرایم سایبری به صورت نزدیک هم‌اندیشی کنیم. همچنین توافق کردیم همکاری‌های سازمان‌های دفاعی و امنیتی دو کشور درباره منطقه به ویژه امنیت دریایی را تسهیل کنیم».
مودی با اشاره به اینکه « دوستی دو ملت عامل ثبات در منطقه خواهد بود»، خطاب به دکتر روحانی گفت: «برای عملی‌شدن این توافقات و پیشبرد مناسبات فی مابین منتظر استقبال شما در هند هستم».
همکاری های منطقه ای با افغانستان
اشرف غنی و روحانی نیز روز گذشته قبل از امضای توافق نامه سه‌جانبه با یکدیگر دیدار کردند. روحانی بعد از دیدار با او نیز تاکید کرد توافق نامه مذکور « نه تنها زمینه ساز توسعه هر سه کشور، بلکه منطقه خواهد بود».
او همچنین با اشاره به اشتراکات دینی، فرهنگی و تاریخی دو ملت ایران و افغانستان، گفت: « برای جمهوری اسلامی ایران ثبات، امنیت و توسعه افغانستان اهمیت به سزایی دارد و در این راستا آماده هرگونه همکاری با کشور دوست و همسایه خود هستیم ». روحانی، بر لزوم پیشبرد طرح های توسعه‌ای در افغانستان تاکید کرد و گفت: « بدون تردید یاس و ناامیدی یکی از عوامل و ریشه های بروز و تقویت تروریسم است و اگر جامعه به آینده امیدوار شود، می توان مانع بزرگی در برابر گسترش و اشاعه تروریست و تولید و توزیع مواد مخدر ایجاد کرد. ازاین رو توسعه افغانستان می تواند در ایجاد ثبات و امنیت در این کشور بسیار موثر باشد».
رییس جمهوری با ابراز ناراحتی و تاثر از حوادث تروریستی اخیر در افغانستان، گفت: « هر کجای افغانستان که حادثه ای رخ داده و فرد بی گناهی کشته می شود، موجب تاثر ماست، چرا که همه اعضای یک پیکر و از یک خاستگاه فرهنگی، سرزمینی و تمدنی هستیم». او در ادامه بر توسعه روزافزون روابط تهران- کابل تاکید و ابراز امیدواری کرد « با اراده جدی دو طرف، شاهد تحول مثبت و گسترده‌ای در روابط دو کشور باشیم».
اشرف غنی رییس جمهوری اسلامی افغانستان نیز در این دیدار با اظهار خوشحالی از پیشرفت و توسعه ایران در عرصه های مختلف، گفت: « همواره ثبات، امنیت و ترقی ایران موجب ثبات، امنیت و ترقی افغانستان بوده، ازاین رو به دنبال توسعه روابط دوجانبه و چند جانبه با ایران هستیم». او همکاری‌های منطقه ای را برای افغانستان حیاتی دانست و گفت: « افغانستان به دنبال توسعه همکاری‌های منطقه ای با ایران به صورت دوجانبه و چند جانبه است»./ شرق
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۶ـ ۲۴۰۵