« جهان در جنگ »
به بهانه روز جهانی پناهجویان
« جهان در جنگ » نامی است که کمشنری عالی سازمان ملل در امور پناهجویان بر جدید ترین گزارش خود گذاشته است؛ گزارشی که می گوید جهان در سال ۲۰۱۴ ترسایی شاهد آواره گی ۶۰ میلیون انسان بوده است. ریکاردی بی سابقه از جنگ جهانی دوم تا کنون.
۶۰ میلیون نفر در جهان در نتیجه جنگ و بحران در سال ۲۰۱۴ ترسایی از خانه و کاشانه خود آواره شده اند. آماری که در مقایسه با یک سال پیش تر از آن، از افزایش ۸ میلیون نفری شمار آواره گان در سراسر جهان نشان داشته است.
کمشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهجویان در تازه ترین گزارش خود که در ژنیو ارایه شده، از ریکاردی جدید سخن به میان آورده است. از زمان جنگ جهانی دوم هیچ گاه تا به اندازه امروز شمار آواره گان و پناه جویان در جهان بالا نبوده است. حتا در سال‌های تاریک و سخت آن جنگ خانمان سوز ۴ ساله نیز به اندازه‌ای که اکنون مردم در مناطق بحران زده طعم آواره گی را چشیده‌اند، آواره و پناه جو در جهان نبوده است.
« جهان در جنگ » نامی است که تهیه کننده گان بر این گزارش گذاشته اند و در آستانه روز جهانی پناهجویان (۲۰ جون) منتشر شده است.
آنتونیو گوترس نماینده عالی کمشنری سازمان ملل متحد در امور مربوط به پناهجویان، بحران‌های داخلی و درگیری های نظامی در مناطقی همچون سوریه ، سودان جنوبی و اوکرایین را بانی به وجود آمدن موج گسترده پناه جویی در جهان خوانده است. در گزارش تازه سازمان ملل از ۱۵ بحران و جنگی صحبت در میان است که در عرض چهار سال گذشته بروز کرده یا از نو از سرگرفته شده‌اند.
آواره گان از کجا می‌آیند؟
سازمان ملل در گزارش خود ۶۰ میلیون آواره جهان در سال ۲۰۱۴ را اینگونه تفکیک کرده است: بیش از ۱۹ میلیون نفر مجبور به ترک سرزمین شان شدند، بیش از ۳۸ میلیون نفر خانه های شان را از دست داده اند و در سرزمین خودشان آواره هستند، نزدیک به ۲ میلیون نفر در کشورهای دیگر تقاضای پناهنده گی کرده و روزگارشان را در کمپ‌های پناه جویی سر می‌کنند.
کمشنری عالی پناهنده گان سازمان ملل تخمین می‌زند که در سال گذشته نزدیک به ۲۱۸ هزار نفر از کشورهای آفریقایی و آسیایی سوار بر قایق شده و به مهاجرت تن داده‌اند. بیشتر این پناه جویان با امید به یافتن زنده گی بهتر و آینده‌ای روشن تر با پرداخت مبلغی نه چندان اندک به قاچاقچیان، سوار بر قایق‌های ماهی گیری یا بادی به دور از شرایط استاندارد، راه اروپا را در پیش می‌گیرند.
از ۲۱۸ هزار نفری که در سال ۲۰۱۴ ترسایی به چنین سفر پرخطری تن دادند، ۳۵۰۰ تن جان خود را از دست دادند. آنتونیو گونترس پیش بینی می‌کند که بحران آواره گی و پناهجویی در سال های آینده رو به وخامت بگذارد. او انتقاد می‌کند بسیاری از سیاستمدارانی که خود آتش‌افروز جنگ بوده‌اند، در نهایت بدون آنکه مجازات شوند از مخصمه جان سالم به در می‌برند.
جامعه بین‌الملل نیز به عقیده این مقام سازمان ملل در خاتمه دادن به وضع کنونی بسیار ناتوان بوده است.
در فهرست کشورهایی که بیشترین شمار آواره گان را داشته اند، سوریه تک تازی می‌کند. پس از بروز ناآرامی‌های داخلی با هزاران قربانی و میلیو‌ن‌ها آواره، این کشور اکنون به صحنه قدرت‌نمایی گروه تروریستی « دولت اسلامی » تبدیل شده است. سوریه در حالی جایگاه اول این فهرست را از آن خود کرده که تا سه سال پیش نام این کشور، حتا برای یک بار نیز در میان ۳۰ کشور نخست این فهرست جای نگرفته بود.
از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه حدود ۴ میلیون تن از شهروندان این کشور آواره شده و در کشورهای همسایه پناه جسته اند.
پس از سوریه کشور افغانستان با دو میلیون و ۶۰۰ هزار تن، بیشترین شمار آواره گان جهان را در سال ۲۰۱۴ ترسایی داشته است. سومالی با یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن در رده سوم این فهرست قرار دارد.
آواره گان به کجا می‌روند؟
کمشنری عالی پناهنده گان سازمان ملل برای نخستین بار از ترکیه به عنوان کشوری که میزبان بیشترین شمار پناهجویان شده، نام برده است. این کشور تا کنون نزدیک به یک میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجو را در خود جای داده است. پس از آن پاکستان در مکان دوم قرار گرفته است.
البته اگر تعداد پناه جویان پذیرفته شده با محاسبه میزان مساحت یک کشور در نظر گرفته شود، لبنان در مکان اول قرار دارد. این کشور با اینکه ۱۰/۴۵۲ کیلومتر مربع مساحت دارد، یک میلیون و ۱۵۰ هزار پناهجو را پذیرا شده است. این در حالی است که این کشور کوچک در دل خاورمیانه، خود تنها ۴ میلیون جمعیت دارد.
اخیرا وزرای کشورهای اروپایی نشستی را در لوگزامبورگ برای یافتن راه حلی برای پایان دادن به بحران پناه جویان برگزار کردند. اما این گفت وگوها تا اکنون به جایی راه نبرده و به نظر نمی رسد بر سر تقسیم عادلانه پناه جویان دراروپا در آینده نزدیک توافقی حاصل شود.
در سال ۲۰۱۴ ترسایی به ترتیب روسیه، المان و فرانسه بیشترین میزان ثبت درخواست پناهجویی در خاک خود را داشته اند. پس از آن امریکا و سویدن در مکان‌های چهارم و پنجم جا گرفته اند.
ص م
بامداد ـ اجتماعی ـ ۱/ ۱۵ـ ۱۹۰۶